Update Afrikaanse varkenspest 08/03 – situatie stabiel, waakzaamheid vereist
Op 13 september 2018 is Afrikaanse varkenspest (AVP) vastgesteld bij wilde zwijnen in de Belgische provincie Luxemburg. Op dit moment is het van groot belang dat in Nederland preventieve maatregelen worden getroffen om de kans op introductie zo klein mogelijk te maken en om goed voorbereid te zijn op de bestrijding ingeval een besmetting in wilde zwijnen of uitbraak onder gehouden varkens toch plaatsvindt.
Wallonië
De situatie in Wallonië lijkt stabiel. Het aantal positieve gevallen (onder gedode en doodgevonden wilde zwijnen) neemt nog licht toe, maar dat is in lijn met de verwachtingen van de deskundigen. Alle positieve gevallen bevinden zich tot nu toe binnen de grenzen van het oorspronkelijke gebied van 63.000 Hectare. Buiten dit gebied probeert de Belgische overheid de wilde zwijnenstand drastisch te verlagen. Dat lijkt vooral in Wallonië nog niet helemaal naar wens te verlopen, onder andere vanwege beperkingen in jachtmethoden (zo geldt in bepaalde regio’s nu een verbod op het gebruik van honden bij de drukjacht) en een latere start van het drukjachtseizoen.
Europa
Tsjechië is inmiddels AVP-vrij verklaard door de EU. In andere landen, zoals Polen, woekert de uitbraak nog voort. In België zijn enkele personen aangehouden op verdenking van het illegaal importeren en uitzetten van wilde zwijnen in de nu besmette streek in Wallonië, en vanwege verdenking van het moedwillig niet melden van ongewoon hoge sterfte onder de wilde zwijnen ter plaatse. Het onderzoek loopt nog en de aangehouden personen zijn onschuldig totdat het tegendeel bewezen is.
Nederland
In Nederland is de waakzaamheid onverminderd hoog. Rijksoverheid, provinciale overheden, jagers, boeren en terrein beherende organisaties zijn het met elkaar eens dat preventieve maatregelen genomen moeten worden. Om de kans op een uitbraak in de wilde zwijnenpopulatie te verkleinen en om bestrijding van een eventuele uitbraak zo succesvol mogelijk te maken, moet nu worden ingezet op het verlagen van de wilde zwijnenstand buiten de aangewezen leefgebieden.
Bewegingsjachten
De eerste bewegingsjachten hebben plaatsgevonden, met wisselend succes. Het is nu zaak om op basis van de opgedane ervaringen deze voor Nederland nieuwe methode binnen de huidige wettelijke kaders te optimaliseren. De Jagersvereniging is bezig om haar handreiking voor de beperkte bewegingsjacht aan te passen. We willen daarin graag de afgesproken protocollen bewegingsjacht in terreinen van Staatsbosbeheer meenemen, zodat we in afstemming met de WBE’s, provinciale overheden en terrein beherende organisaties kunnen komen tot een handreiking voor bewegingsjacht waar alle partijen vertrouwen in hebben. Het is daarbij zaak een goede mix te vinden van veiligheid en effectiviteit, met doelmatige randvoorwaarden.
Informatie
Voor het optimaliseren van deze handreiking hebben we zo veel mogelijk informatie over de recent in Nederland uitgevoerde bewegingsjachten nodig. Ook – en wellicht juist – als zo’n jachtdag geen zwijnen op het tableau heeft gebracht. Heeft u een bewegingsjacht uitgevoerd en daarover nog geen contact gehad met uw regiomanager? Bel dan met Ger van Hout (Limburg en Gelderland), Kees van Hulst (Noord-Brabant) of Bjorn van der Veen (Overijssel).
Intensivering bejaging
De overheden en de varkenshouderijsector verwachten van de jagers, grondgebruikers en grondbezitters een intensivering in de bejaging van wilde zwijnen. Provinciale overheden hebben inmiddels Opdrachten in het kader van de Wet Natuurbescherming klaarliggen om uitvoering van het zwijnenbeheer overal in hun provincie te kunnen afdwingen.
Conferentie FACE en EC
Op 30 januari organiseerde FACE, de federatie van Jagersverenigingen in Europa, samen met de Europese Commissie een conferentie over AVP in Dortmund. De Europese Commissie benadrukte nogmaals de sleutelrol die jagers spelen: enerzijds omdat zij essentieel zijn voor het uitvoeren van de preventieve bejaging en bestrijding, maar anderzijds ook omdat zij vanwege hun verblijf in het veld een mogelijke risicofactor zijn in het verspreiden van AVP.
Reiniging en ontsmetting
Verspreiding van AVP kunt u voorkomen door zorgvuldig te handelen, uw materialen goed te reinigen nadat deze in gebieden met wilde zwijnen zijn geweest, en door zeer terughoudend te zijn in het jagen in gebieden met een verhoogd besmettingsrisico. In dat laatste geval zou uw uw materialen iet alleen moeten reinigen, maar ook ontsmetten. Volg in ieder geval de plaatselijke instructies nauwkeurig op. Vanzelfsprekend moet u zich bij het vervoeren van geschoten wild of onderdelen daarvan strikt aan de wet- en regelgeving houden.
Preventie-overleg LNV
Op 6 maart nam de Jagersvereniging deel aan het periodieke Preventie-overleg met het ministerie van LNV. Daarin werd extra aandacht gevraagd voor de reinheid van truckers-parkeerplaatsen in regio’s waar wilde zwijnen leven. Ook zouden deze parkeerplaatsen voorzien moeten zijn van deugdelijke afscheiding om te zorgen dat wilde zwijnen niet in contact kunnen komen met voedselresten.
Kennismiddag
Op 7 maart nam de Jagersvereniging deel aan een tweede middag kennisuitwisseling over AVP, georganiseerd door het DWHC en de Zoogdiervereniging. Zowel op 6 als op 7 maart werd het belang van effectieve preventieve maatregelen, goede samenwerking en goede communicatie benadrukt.