Wolven

De wolf heeft zich vanuit Duitsland de afgelopen jaren in hoog tempo in westelijke richting verspreid. In het voorjaar van 2015 dook een wolf op in Nederland. En vanaf 2018 nam het aantal waarnemingen van wolven in Nederland zeer sterk toe. Inmiddels hebben zich enkele wolven in Nederland gevestigd, waarbij er ook meerdere jaren na elkaar op Nederlandse bodem wolvenpups zijn geboren. Zowel in 2020 als in 2021 zijn er langs de weg op de Veluwe dode wolven gevonden.

Nog meer dan in Duitsland zal er in het dichtbevolkte Nederland veel vaker sprake zijn mens-wolf interactie. Het zeer intensieve landgebruik, het vele (huis)vee dat buiten loopt en de versnippering van het landschap door wegen en bebouwing maken een ongestoord verblijf en natuurlijk gedrag op veel plekken in Nederland uiterst lastig.

De wolf is een streng beschermde Europese soort. Vanwege de hoge wildstand is de wolf in Nederland niet in staat om populaties van grote hoefdieren te reguleren. Welk effect wolven hebben op het gedrag van het in Nederland levende grofwild, is nog lastig te zeggen. Ze zullen zich wellicht moeilijker laten zien. Meer onderzoek hiernaar is wenselijk. Het is echter onwaarschijnlijk dat de wolf ervoor kan zorgen dat de populatie enorm zal afnemen. Wel bestaat de mogelijkheid dat het beheer iets aangepast moet worden.

Standpunt van de Jagersvereniging

De Jagersvereniging ziet de komst van de wolf naar Nederland als een feit. Het is een uitbreiding van de Nederlandse fauna;
De Jagersvereniging vindt het belangrijk dat er een maatschappelijk debat komt. De komst van de wolf roept heftige emoties op, waarbij het belangrijk is dat alle stakeholders zich gehoord voelen en gezamenlijk consensus wordt bereikt over de manier waarop we conflictarm met de wolf kunnen samenleven. De Jagersvereniging heeft het initiatief genomen voor dit maatschappelijk debat, om verdere polarisatie tussen voor- en tegenstanders te voorkomen;
We denken dat Nederland heel erg druk is voor wolven, met veel verkeer en andere menselijke belangen. De komst van de wolf moet niet leiden tot een landschap vol met hekken en rasters, daar waar juist ontsnippering gewenst en de afgelopen 25 jaar doel van het natuurbeleid is;
Wanneer de komst van wolven leidt tot onbeheerbare populaties grofwild en ernstige neveneffecten dan is op Europees niveau een heroverweging noodzakelijk over de rol van de wolf in intensief gebruikte cultuurlandschappen;
Bij niet natuurlijk gedrag, grote overlast of een overmaat aan schade is snelle interventie gewenst. Goede voorlichting is hierbij noodzakelijk;
Daar waar schade en overlast ontstaat, dient de overheid deze snel en ruimhartig te vergoeden, ook bij twijfel.
Omdat de criteria voor valwildafwikkeling van een aangereden wolf en/of afschot van een wolf in probleemsituaties niet vastgesteld zijn dan wel ruimte laten voor interpretatie, adviseert de Jagersvereniging jagers die bevoegd zijn te assisteren bij wildaanrijdingen pas en alleen dan op te treden wanneer zij expliciet een schriftelijke opdracht hebben gekregen van het bevoegd gezag (Gedeputeerde Staten) voor valwildafwikkeling en/of afschot van een dier.
Tevens adviseert de Jagersvereniging haar leden om alleen op te treden bij valwildafwikkeling en/of afschot van een wolf wanneer het bevoegd gezag (Gedeputeerde Staten) schriftelijk heeft bevestigd dat zij zelf de communicatie over dit noodzakelijke afschot gaat verzorgen, inclusief de afwikkeling van alle binnenkomende vragen.

Wat doet de Jagersvereniging?

De terugkeer van de wolf in Nederland is door de afgelopen jaren heen een voortdurende bron van discussie. De tijd is rijp voor een gestructureerde, maatschappelijke discussie over de toekomst van de wolf in Nederland. Het International Fund for Animal Welfare (IFAW) en de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging (Jagersvereniging), met ondersteuning van de gemeente Ede, hebben de handen ineengeslagen en het initiatief genomen een gestructureerd proces op te starten om tot een unaniem gedragen visie te komen.

Lees meer over de samenwerking tussen de Jagersvereniging en de IFAW

Ook heeft de Jagersvereniging zich aangesloten bij de werkgroep Wolven In Nederland. Zij roept haar leden ook op om waarnemingen van wolven te melden en mee te werken aan de bescherming ervan. Gezien de grote hoeveelheid tijd die jagers doorbrengen in het veld is er een redelijke kans dat jagers deze al snel waarnemen.

Ervaringen in het buitenland en inmiddels ook in Nederland hebben ons inmiddels ook geleerd dat bij aanrijdingen met wolven en bij het afschot van wolven in probleemsituaties er veelal een beroep wordt gedaan op de kennis en kunde van jagers. De Jagersvereniging concludeert echter ook dat de in het Interprovinciaal Wolvenplan omschreven scenario’s niet compleet of onduidelijk zijn. Ook zijn de verantwoordelijkheden over communicatie bij menseljik ingrijpen niet uitgewerkt. De Jagersvereniging roept betrokken instanties dan ook op om hier helderheid over te scheppen en te werken aan een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De Jagersvereniging zal haar kennis, expertise en netwerk inzetten om hier een bijdrage aan te leveren.

Wat is ‘niet natuurlijk gedrag’ bij wolven?

Er wordt bij wolven over ‘niet natuurlijk gedrag’ gesproken wanneer zij hun angst voor mensen en het daarbij behorende schuwe gedrag verliezen. Dit is ook het geval wanneer een wolf honden aanvalt of herhaaldelijk zijn weg vindt naar goed beschermd vee.

Kunnen jagers wolven schieten als ze vee doodmaken?

Nee, de wolf is een streng beschermde Europese soort.

Wat bedoelt u met ‘snelle interventie’ bij overlast en door wie?

Met een ‘snelle interventie’ wordt bedoelt dat zonder ingewikkelde en langdurige bureaucratische procedures ingegrepen kan worden wanneer een wolf ‘niet natuurlijk gedrag’ vertoont. Dit is het geval wanneer zij hun angst voor mensen en het daarbij behorende schuwe gedrag verliezen. Dit is ook het geval wanneer een wolf honden aanvalt of herhaaldelijk zijn weg vindt naar beschermd vee.

Heeft de wolf invloed op het afschot van jagers?

De negatieve effecten van wolven op jachtwildpopulaties moeten nog verder worden onderzocht. Echter, de wolvenpopulatie is te gering om te kunnen zorgen voor een ‘natuurlijk evenwicht’ in het Nederlands landschap. Bovendien zijn niet alle gebieden in Nederland geschikt als habitat voor zo’n groot roofdier. Op deze plekken al de prooidierpopulatie dan ook niet veranderen.

Wat doet de werkgroep wolven in Nederland?

Wolven in Nederland streeft naar een conflictarm samenleven met wolven. Door feiten en cijfers over wolven te geven. www.wolveninnederland.nl

Waarom is de Jagersvereniging lid van de werkgroep wolven in Nederland?

De Jagersvereniging vindt het belangrijk om als expert mee te denken in hoe we conflictarm kunnen samenleven met wolven. Mede daarom heeft de Jagersvereniging zich aangesloten bij de werkgroep Wolven In Nederland. Daarnaast zijn jagers de oren en ogen in het veld. Jagers kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het registreren van waarnemingen van wolven. De Jagersvereniging roept haar leden ook op om waarnemingen van wolven te melden en mee te werken aan de bescherming ervan.