06:22
19:04
Nachtmodus
Foto: Robert-Jan Asselbergs

Advies aan provincies over toekomstig ganzenbeheer: één landelijk beheerplan grauwe gans

Reactie Jagersvereniging: vinger op de zere plek maar adviezen nog te vrijblijvend

Begin juni 2021 bracht de Maatschappelijke Adviesraad Faunaschade advies uit aan de twaalf provincies over een robuust beleid en een gebiedsgericht beheer van ganzen. Hiermee geeft de raad een advies voor de aanpak van het ganzenvraagstuk waarmee we in Nederland al langere tijd worstelen. Het advies biedt verschillende suggesties voor concrete oplossingen die ook jagers raken. De Jagersvereniging zet de belangrijkste punten uit het rapport op een rij.

Over de Maatschappelijke Adviesraad Faunaschade

De Maatschappelijke Adviesraad Faunaschade is begin 2017 door de twaalf provincies ingesteld. Zij had tot doel om onafhankelijk advies te geven over de onderbouwing van besluitvorming en over gezamenlijk beleid voor preventie van faunaschade. In november 2019 publiceerde de Adviesraad het tussenadvies ‘Op weg naar een robuust ganzenbeheer’, eind mei 2021 publiceerde zij dit eindadvies: ‘Ganzen zonder grenzen’

Het eindadvies ‘Ganzen zonder grenzen’ gaat in op de context en de urgentie van de ganzenproblematiek, beschrijft een gespreksagenda, geeft een uitwerking van de agendapunten en doet aanbevelingen voor een robuust beleid en beheer van ganzen.

Urgentie voor gemeenschappelijk ganzenbeleid en -beheer

In het rapport wordt gesteld dat Nederland de verantwoordelijkheid en de mogelijkheden heeft om ganzen gastvrij op te vangen. De schrijvers geven echter ook aan dat aan die gastvrijheid alleen goed invulling kan worden gegeven als ook de schade (aan landbouw en flora en fauna) beheersbaar is. Een goede balans tussen beschermen en beheren is dus een must, stelt de Adviesraad.

Voor een duurzame aanpak is tevens breed draagvlak nodig, net als samenwerking tussen alle betrokken partijen. In haar rapport is de Adviesraad over beide aspecten optimistisch. Zij ziet maatschappelijk besef, bereidheid, ruimte voor nieuwe inzichten en een breed draagvlak om gezamenlijk stappen in de goede richting te zetten.

De Adviesraad constateert ook een grote urgentie in het realiseren van een gemeenschappelijk ganzenbeleid en ganzenbeheer. Niemand lijkt gelukkig met de combinatie van de omvangrijke schade, de grote aantallen geschoten ganzen waar geen afzet voor is, de hoge kosten van tegemoetkomingen en de complexiteit van regelgeving voor beheer.

Draagvlak voor bovengrens standpopulatie grauwe gans

Uit gesprekken die de Adviesraad met verschillende maatschappelijke organisaties heeft gevoerd, blijkt dat er draagvlak is voor beleid met een bovengrens aan de populatie standganzen. Standganzen zijn ganzen die jaarrond in Nederland blijven.

Vooral de standpopulatie grauwe ganzen wordt als problematisch gezien. De grauwe gans heeft zich in korte tijd massaal als broedvogel gevestigd in ons land. De soort past zich gemakkelijk aan en kent een hoge reproductie. Hierdoor veroorzaakt deze populatie de grootste overlast en schade. Ondanks alle inspanningen in de afgelopen jaren – zoals vergassen van ruiende ganzen, afschot en het vernietigen van bevruchte eieren – is nog geen stabiele situatie bereikt. In haar eindrapport adviseeert de Adviesraad daarom voor de komende jaren stevig(er) in te zetten op populatiebeheer (bejaging) van grauwe ganzen, en dan met name standganzen.

Landelijk faunabeheerplan grauwe gans

De Adviesraad is tevens van mening dat doelstellingen alleen kunnen worden bereikt als vanuit één beleidskader wordt gewerkt. Maar juist aan een landelijke beleidskader ontbreekt het in het ganzenbeheer. Een landelijk ganzenakkoord tussen de provincies mislukte in 2013 waarna besloten werd dat elke provincie vanaf dat moment zelf vorm zou geven aan het eigen provinciale ganzenbeleid. Tussen provincies bestaan intussen grote onderlinge verschillen in ganzenbeheer. Denk bijvoorbeeld aan verschillende periodes van afschot, toegestane middelen en soorten waarop gejaagd mag worden.

Verschillen tussen provincies worden verder versterkt door juridische procedures tegen ontheffingen en vrijstellingen. In de ene provincie doorstaat een ontheffing de toets van de rechter, terwijl een vergelijkbare ontheffing in een andere provincie sneuvelt.

De Adviesraad vindt de tijd daarom rijp om de problemen die in 2013 niet konden worden overwonnen, opnieuw op te pakken. De Adviesraad roept dan ook op voor de grauwe gans één landelijk faunabeheerplan op te stellen.

Grauwe gans op de wildlijst

Tevens legt de Adviesraad de vraag voor: kan de grauwe gans geplaatst worden op de wildlijst? En vindt de maatschappij duurzame benutting voldoende reden om wilde dieren te doden? Volgens de Adviesraad is op deze vragen is geen eenduidig antwoord te geven.

Transparante communicatie

De Adviesraad vindt het ook wenselijk dat heldere en transparante communicatie op verschillende niveaus plaatsvindt. Met als belangrijk winstpunt het verkrijgen van draagvlak en (daarmee) het vergroten van de mogelijkheden om de beheerdoelen te behalen. Zij adviseert de provincies dan ook om communicatie te richten op zowel direct betrokkenen als op de samenleving.

Reactie van de Jagersvereniging: Vinger op de zere plek, maar adviezen nog te vrijblijvend

De Jagersvereniging wil de Maatschappelijke Adviesraad Faunaschade complimenteren met dit uitgebreide adviesrapport. Wij vinden het goed, dat de Adviesraad aangeeft dat het huidige ganzenbeheer tegen zijn grenzen aanloopt. Ook zijn wij positief over het feit dat breed draagvlak bestaat voor een bovengrens aan de standpopulatie grauwe ganzen. Twee ontwikkelingen die de Jagersvereniging herkent en onderschrijft.

Eén landelijk beheerplan grote stap in goede richting

De oplossingsrichting die de Adviesraad aangeeft – een aanpak die de provincie- en zelfs landsgrenzen overstijgt – ondersteunen wij volledig. Het huidige, gedecentraliseerde ganzenbeheer is complex, onduidelijk en soms zelfs tegenstrijdig. Het opstellen van één landelijk faunabeheerplan op initiatief van gezamenlijke provincies zien wij als een zeer grote stap in de goede richting.

Jachtseizoen voor grauwe gans

Ook ondersteunen wij het advies om steviger in te zetten op populatiebeheer van met name grauwe ganzen. En tevens steunen wij het advies om door te praten over het plaatsen van de grauwe gans op de wildlijst. Door het instellen van een jachtseizoen voor de grauwe gans komt Nederland tegemoet aan de Europese richtlijnen van ganzenbejaging. Op dit moment is Nederland het enige land dat deze richtlijn negeert door ganzen te bejagen in de periode dat de soort extra bescherming zou moeten genieten. Uit onderzoek onder Nederlanders blijkt dat een meerderheid voorstander is voor het uitbreiden van verantwoordelijkheden van jagers in de vorm van een jachtseizoen voor ganzen.

Te vrijblijvend

Wel is de Jagersvereniging kritisch over het feit dat de vele onderwerpen die in het rapport worden geformuleerd niet altijd even duidelijke adviezen bevatten. Dit maakt het voor de beleidsmakers die deze onderwerpen op zouden moeten pakken niet altijd duidelijk wat van hen wordt verwacht om te komen tot een integraal en breed gedragen landelijk ganzenbeheer.

 

Lees het artikel op de site van BIJ12

Evenwichtiger ganzenbeleid noodzakelijk
  • Delen:

Meer informatie


Gerelateerd nieuws