06:22
19:04
Nachtmodus
Foto: Fred Bekema

Emile van Zinnicq Bergmann en ‘Goose’: Nimrod naast fysieke vooral ook mentale uitdaging

Met een rustige, maar alerte blik scant Penrose Golden Goose, kortweg Goose, de omgeving. Emile van Zinnicq Bergmann staat pal naast haar. Zij aan zij naast haar baas, dat heeft ze het liefst. Ze voelt precies aan wanneer haar baas zijn voet een stukje verzet, geroutineerd zorgt ze ervoor dat hij niet op één van haar pootjes gaat staan. De nauwe band tussen Emile en zijn ‘Goose’ ligt aan de basis van de uitdaging waar het duo nu voor staat: de Nimrod 2022. Op de terreinen van Dorhout Mees in Biddinghuizen strijden op de 14 november de achttien beste jachthonden van dit jaar om de hoogste eer.

Tekst: Dorien van Dijk

Het is nog vroeg en koud buiten. Zojuist zijn de details van de drie jachthondenproeven bekendgemaakt. Met een kop koffie in de hand nemen Emile en zijn coach Rick Polman de uitdagingen door. ‘Eitje’, grapt Rick. Emile lacht. Verkapte zenuwen of valt de moeilijkheidsgraad van de meervoudige apporteerproeven echt mee en kunnen er aan het einde van de dag een hele stapel AA-diploma’s aan de verschillende jachthondenrassen worden uitgereikt?

Veterinaire controle
Voordat Goose haar kwaliteiten mag bewijzen in het veld, wordt ze eerst door dierenarts Bas Steltenpool aan een kritische blik onderworpen. Hij geeft de honden groen licht voor deelname. Dat klinkt wat zwaarder dan het is. Met een vluchtige blik wordt gekeken of Goose niet loops is, haar chip in orde is en ze geen kennelhoest heeft. Daarna luistert Steltenpool even naar de pols, het hart en de longen. “In zo’n paar minuten kan ik toch heel veel aan een hond aflezen. Hoe hij komt aanlopen en ik check hoe het met zijn bloedcirculatie is.” Steltenpool is geen onbekende in het wereldje en het vaste gezicht bij de keuringen van alle MAP-wedstrijden in de regio. “Soms hoor ik wel eens iets tijdens een controle. Ik geef de eigenaar dan het advies er verder naar te laten kijken. Ik kijk heel functioneel naar de honden: naar het doel waarvoor ze worden gebruikt. Uiteindelijk kent een eigenaar de hond het beste, daar ligt de grootste verantwoordelijkheid. De Nimrod is voor een hond een ‘once in a lifetime’ wedstrijd. Letterlijk. De selectie is streng, er is hard getraind. Uiteindelijk wil niemand zijn hond voor een opgave zetten die hij niet aankan. Alle honden zijn vandaag glansrijk door de veterinaire controle gekomen.”

De meeste honden zijn tussen de zes en acht jaar wanneer zij zich kwalificeren voor deze landelijke topwedstrijd voor verschillende jachthondenrassen, die zich hebben gespecialiseerd in het werk na het schot. Goose is nu zes. Ze was negen maanden toen Emile haar op een vrijdag in Wales achterin de auto zette en terugreed naar Maarsbergen. “Mijn eerste hond Redwood was kort daarvoor plotseling overleden. Dat was ook een Chesapeake Bay Retriever, net als Goose. Ik ben opgegroeid tussen dit type honden. Mijn oma had dit ras in haar hart gesloten en uiteindelijk had de hele familie een ‘Ches’.”

Perfecte balans
De stoere reu Redwood had op zijn zachtst gezegd wat minder aanleg voor de jachthondenproeven. Hij was groot, eigenwijs, dominant en had af en toe een kort lontje. ‘Dan maar alleen jagen’, was het credo van de familie Van Zinnicq Bergmann. Met de komst van de zachtere en schrandere Goose, kwam de voorliefde voor de jachthondenwedstrijden terug bij Emile. “Meteen toen ik thuiskwam uit Wales ben ik gaan trainen. We hadden bewust gekozen voor een wat oudere hond, omdat we geen tijd hadden om een pup helemaal op te leiden en voor de jacht graag snel weer een hond mee het veld in wilden nemen”, vertelt Emile. Bij een Ches ben je op zoek naar de perfecte balans tussen doorzettingsvermogen, eigen initiatief en de sterke eigen wil die dit ras kenmerkt. Daar waar Redwood zoveel eigen wil toonde dat Emile herhaaldelijk zelf de sloot in moest om zijn hond er eigenhandig weer uit te vissen, liet Goose al meteen zien meer gevoelig te zijn voor de directies van haar baas.

In de voetsporen van
Toch is de combinatie tussen jagen en trainen niet altijd ideaal. “Om verder te komen in de wedstrijden, heb je veel discipline nodig. In het jachtveld lukt het niet altijd om die lijn netjes door te trekken. Ik schiet zelf ook, dus dan springt Goose soms te vroeg in, doordat ik niet 100% gefocust ben op haar.” Toch slaagde het duo erin om in vijf jaar uit te groeien tot een topcombinatie, dat dit jaar het voortraject afsloot met een totaal van 178 Nimrod-punten.

De Nimrod winnen is wel heel ambitieus. Dat lukte maar één Chesapeake Bay Retriever in 2000. “Maar een AA-diploma zou wel heel mooi zijn”, zegt Emile. ‘”Daarnaast is het fantastisch om hier te staan in de voetsporen van mijn oom, die in 1989 met zijn ‘Ches’ meedeed aan de Nimrod.” De hele familie Van Zinnicq Bergmann is voor deze gelegenheid – met spandoeken en al – uitgerukt en zelfs de fokster van Goose is naar Nederland gekomen om de telg uit haar foklijn op het hoogste niveau te zien apporteren.

Emile van Zinnicq Bergmann: “Het is fantastisch om hier te staan in de voetsporen van mijn oom”. Foto: Fred Bekema.

Beetje onzeker
Wanneer de deelnemers na het inleidende praatje en een korte uitleg over de proeven op weg gaan naar de eerste locatie, krijgt Emile nog even een paar ferme kloppen op de schouders en wijze adviezen van de vele bekenden uit het jachthondenwereldje. ‘Blijf bij jezelf’, ‘Zorg dat alle apporten binnenkomen’, ‘Maak je niet druk’. Met deze laatste aanmoedigingen op zak worden de deelnemers naar het eerste ‘wachtlokaal’ begeleid en worden ze afgesloten van het publiek dat de proeven van op afstand mag volgen.

“Hier, water Goose”, moedigt Emile zijn teefje aan. Goose aarzelt. Een wat diepere emmer die je meteen het zicht ontneemt, is nu niet haar ideale idee van even rustig wat drinken. “Goose is een kennelhond en heeft haar socialisatie grotendeels gemist”, vertelt Emile. “Ze kan soms een beetje onzeker zijn. Ze trekt zich liever ook niet teveel aan van andere honden en onbekende mensen. Ik probeer haar te ondersteunen, zodat ze zich comfortabel voelt en zelfverzekerd is wanneer ik haar bij een proef het veld in stuur.”

De hele dag ‘aan’
Het is fris in de pyramidetent die in de schaduw achter een boerenschuur staat. Er staat wel een tafel met warme koffie en thee, een assortiment koeken en vers water voor de honden. Sommige deelnemers hebben alleen een eigen houten driepootje mee om even op te zitten, anderen een tuinstoel en hondenkleden om de lange tussenpozen wat te veraangenamen. Begrijpelijk: het grootste deel van de dag bestaat uit wachten. Dat is misschien het meest lastige van de Nimrod. De honden staan de hele dag ‘aan’. De fysieke inspanning is te overzien, maar het wachten tussen de drie apporteerproeven is lang. Een hond moet naast een goede conditie vooral mentaal heel sterk zijn, zo is de mening onder de deelnemers. Er zijn verschillende gevallen bekend van talentvolle honden die zich voor de Nimrod plaatsten, waarvan het baasje heeft beslist: het is niet voor dit jaar, mijn hond is er mentaal nog niet klaar voor. Dat wil wat zeggen: het is immers nooit gegarandeerd dat je het volgende jaar weer zoveel punten scoort in de selectieproeven. Het trainings- en wedstrijdschema is intensief en vergt veel toewijding. Daarnaast moeten zowel hond als voorjager ook nog eens gezond blijven.

Goose hoeft pas als laatste haar opwachting te maken voor de eerste proef. Dat geeft Emile de tijd om even tussen de bomen door te gluren om te zien hoe de collega’s het er vanaf brengen. Een erg duidelijk beeld geeft het niet: door de glooiingen van de golfbaan vang je af en toe maar een glimp op van de rennende rond in het veld. Dit niet-alledaagse landschap met steile heuveltjes, zandbakken, aangelegde waterpoelen en bosschages blijkt een extra moeilijkheidsgraad te zijn bij het aansturen van de honden. Hond en baas verliezen elkaar om de haverklap uit beeld, terwijl de één probeert de rechte lijn te duiden en de ander deze wil volgen. Vanuit de pyramidetent klinkt het op de achtergrond herhaaldelijk ‘vooruit’, ‘vooruit’; al een voorzichtig teken dat het niet vanzelf gaat. Goose verliest haar baasje ondertussen geen moment uit het oog. Haar staart laag en strak tussen haar benen. Ze is duidelijk wat meer gespannen dan sommige labradors die beetje op hun kleedje liggen te soezen.

Karma
Dan is het moment gekomen dat ook Goose 15 minuten de tijd krijgt om de drie apporten binnen te halen. Het is fris en er waait een behoorlijke bries over de golfbaan. De sleep moet eerst, dat is het protocol. Als het een echte jacht zou zijn, spreek je over aangeschoten wild en dat moet zo snel mogelijk uit zijn lijden worden verlost. Een kwestie van weidelijkheid. Daarna hoopt Emile dat Goose zo snel mogelijk ‘verwaaiing’ krijgt, dus precies het geurspoor van het verstopte wild uit de wind oppikt. Als dit niet het geval is, kan ze er zomaar langslopen of zwemmen, zonder het dode dier op te merken. Hoewel Goose vrijwel direct op het sleepspoor van de gans zit, raakt ze dit bij de tweede waterplas weer kwijt. Emile krijgt haar niet zover dat ze deze tweede wateroversteek maakt. Omdat ze toch al op flinke afstand is, besluit hij haar vervolgens naar de eend te sturen, alvorens het eenvoudiger te vinden konijn te laten ophalen. Evenals alle voorgangers slaagt Goose er niet in de eend op te speuren. Het konijn komt wel netjes binnen. “Jammer dat ze het tweede water niet over ging naar de gans. Het lijkt wel karma. Bij de laatste training vroegen ze: wat wil je nog trainen. Ik zei: een sleep over breed water. En kijk nu”, zegt Emile, terwijl hij Goose beloont met haar favoriete zalmsnacks.

Emile zijn vader George heeft de proef vanuit het publiek gevolgd. “Het is mooi om weer een Chesapeake Bay Retriever op de Nimrod te zien”, zegt hij. Rond zijn voeten loopt er nog een aantal. De hele familie heeft vandaan de ‘Ches’ meegenomen. “Wist je trouwens dat we zelfs een auto naar Goose hebben vernoemd? Het is een uit de hand gelopen grapje waarbij een oude landrover hebben omgedoopt tot ‘Goose-mobiel’, omdat we dachten dat Goose misschien wel heimwee zou hebben naar Engeland.” Natuurlijk vindt hij het jammer dat Goose de gans niet binnenbracht. “Aan de andere kant: ze liet zich goed sturen, luisterde goed en was scherp. Het helpt dat Emile heel consequent met haar is. Hij verliest nooit zijn geduld, zoals ik. Ik zou geneigd zijn teveel te gaan fluiten. Dat is niet goed. Ik krijg van Emile ook geen fluitje mee als Goose met mij meegaat op jacht. Ook daar is hij consequent in.”

De supporters van Emile en Goose.

Niet op de bank
De deelnemers hebben zich ondertussen gedwee naar wachtruimte B verplaatst. Geen enkele hond slaagde erin de eend uit proef A binnen te halen. Dat steekt wel een beetje. Dat het zonnetje ondertussen de kou heeft verdreven, helpt. De banken uit de tent worden in de zon geplaatst. De stoelen en hondenkleedjes eromheen. Het lijkt wel een picknick. Sommige honden hebben een jasje aan om na de waterpartijen uit de eerste proef toch vooral niet teveel af te koelen. Een ruwharige Duitse Staande snoept gretig flinke plakken worst naar binnen. “Hij geeft zoveel tijdens de proeven, dat hij anders flauw wordt”, ligt zijn baas toe. Een labrador krijgt bouillon uit sportief uitziende verpakking. Goose moet het met de zalmsnacks doen, maar dat lijkt ze geen enkel probleem te vinden. De honden zijn de topsporters, maar hoe in hoever ga je in die begeleiding? “Warmlopen voor een proef, vind ik wel het minste dat je moet doen”, stelt de eigenaresse van een labrador. En thuis? Veel trainen en belonen. “Maar Goose mag niet op de bank”, zegt Emile.

Met zijn 27 jaar is Emile de jongste Nimrod-deelnemer. Dat heeft de interesse gewekt van het Jeugdjournaal. Tijdens het wachten, kan er mooi even een opname worden gemaakt van Emile en natuurlijk Goose. De presentatrice valt als een blok voor de mooie ogen van de ‘Ches’. Goose vindt het prima, totdat de cameraman bedenkt om een close-up te maken van haar karakteristieke kop. Verlegen kruipt ze achter de benen van haar baasje. Zoveel aandacht vindt ze nu ook weer niet nodig. Coach Rick heeft zijn enthousiasme inmiddels wat getemperd, al oordeelt hij dat proef nummer twee te doen moet zijn. In de eerste groep heeft een aantal honden alle drie de apporten uit de proef binnengehaald.

Beetje teleurgesteld
De grootste uitdaging zal de afstand zijn. De sleep van de haas gaat tot wel 350 meter vanaf het heuveltje waarop de voorjager zijn aanwijzingen mag geven. Terwijl Goose dat spoor volgt en de haas weet op te sporen, klinkt er een tweede schot en valt er een eend. Maar eerst moet de haas naar Emile worden gebracht, voordat ze weer op pad mag. Ze pikt het spoor van de haas opnieuw op, maar die heeft ze al. Ze stuit op wat helpers die tijdens de proef in het veld zitten. Aan de zijlijn volgen de supporters nauwlettend haar gangen. Als ze in beeld is tenminste, want ook hier onttrekken de glooiingen haar gangen grotendeels aan het zicht. Emile ziet dat zijn maatje worstelt met de opdracht om de ver weg liggende eend op te sporen. Hij roept haar bij zich terug, zodat ze zich in de resterende minuten kan focussen op het halen van de meerkoet die iets dichterbij en meer in het zicht van de voorjager ergens in het riet moet liggen. Goose laat zich netjes sturen, gaat zitten als ze assistentie zoekt van Emile, maar slaagt er helaas ook niet in de meerkoet binnen te brengen. Hoewel de afstanden echt wel flink waren is Emile toch een beetje teleurgesteld. “Je wilt als jager een goede jachthond. Het is je verantwoordelijkheid om al het geschoten wild zo snel mogelijk binnen te halen. Daar zijn de jachthondenproeven zoals deze in de basis voor bedoeld. Daarnaast had ik het voor het ras erg leuk gevonden als we onszelf wat beter hadden kunnen laten zien, maar Goose was in deze tweede proef duidelijk wat ingetogen.”

Zuinig met stemverheffingen
Ondertussen bereikt het nieuws de groep dat ‘zelfs Rudi met zijn hond de eend uit de eerste proef niet heeft kunnen vinden’. Dat maakt dit apport onder de deelnemers officieel ‘onmogelijk’, terwijl de organisatie erop hamert dat dit stuk wild bij de proefwedstrijd wèl gevonden werd door de jachthond. De frisse energie die de deelnemers meebrachten naar de eerste proef, is er na de tweede opgave wel vanaf. Niemand heeft alle zes de apporten binnen kunnen brengen. Met nog één proef te gaan, moeten de deelnemers even resetten. Emile: “Het is lastig om Goose gretig te houden. Dat merk ik ook tijdens de wedstrijden. Ze vindt het erg leuk om wedstrijden te lopen, maar de lange dagen zijn voor haar mentaal zwaar. Ik probeer duidelijk naar haar te blijven en haar positief te motiveren zonder haar teveel op de huid te zitten. Ik ben zuinig met de stemverheffingen die ik bij mijn vorige hond zo vaak nodig had. Thuis train ik de vaardigheden vaak kort. De commando’s links en rechts eventjes in de tuin na mijn werk. Voor haar conditie ga ik lange stukken lopen en even lekker met haar fietsen.”

Emile van Zinnicq Bergmann: “Ik ben zuinig met de stemverheffingen, die ik bij mijn vorige hond zo vaak nodig had”. Foto: Fred Bekema.

Op het veld bij proef C hebben de fans van Goose en de andere deelnemers zich weer opgesteld. De klok tikt inmiddels de drie uur aan. Het zonnetje heeft de terreinen van Dorhout Mees verlaten. In de verte staat een groep lokkraaien. Ze dansen wat rusteloos in de wind. Naast de sleep van een kraai, is het de bedoeling dat er een konijn en fazant worden binnengebracht. In tegenstelling tot de andere terreinen is het veld vlak, maar de apporten bevinden zich in het naastgelegen bos. De honden zullen dus alsnog voor zowel de voorjager als het publiek uit zicht verdwijnen.

‘Ga je em halen?’
Jantine en haar labrador Brody zijn als eerste aan de beurt. Ze zijn vandaag in vorm. Bij proef twee haalden ze alle apporten binnen. Vanuit de tent klinkt applaus. Het gaat ze voor de wind. Emile wordt wat stiller en besluit vast warm te lopen met Goose. Samen lopen ze het bospaadje op en neer. Emile probeert de duidelijk minder actieve Goose te motiveren door even lekker met haar in de gevallen herfstbladeren te dollen. ‘Ben je er klaar voor?’ ‘Ga je em halen?’ Goose laat zich meenemen in het enthousiasme van haar baasje. Haar staart veert omhoog en samen betreden ze het wedstrijdterrein. De schoten klinken, Goose blijft netjes zitten en kijkt alert in de richting van het bos. Vooruit dan! Bij de kraaien achterin het veld lijkt ineens de onzekerheid toe te slaan. Ze verliest haar rechte, vastberaden lijn. Ze loopt het bos in en komt er weer uit. Zonder apport. Emile stuurt haar terug: vooruit! Maar Goose is het even kwijt. Onzeker. Ze gaat niet meer zitten, haar ogen zoeken niet meer die van haar baas. Emile ziet het ook en roept haar vroegtijdig terug uit de wedstrijd. Ook dat is topsport. “Dan gaan we maar doen waar we echt goed in zijn, hè Goose”, zegt Emile terwijl hij haar een dikke knuffel geeft en een mooie jachtdag belooft.

  • Delen:

Gerelateerd nieuws