Ziekte van Lyme

Wat is Lyme?

De ziekte van Lyme ontstaat door de Lyme bacterie en wordt overgedragen door de Lymebacterie (Borellia burgdorferi). Er zijn meerdere soorten Lyme bacteriën. In Europa komen wel 8 varianten voor met een wisselende infectiekans.

Besmetting

Zowel mensen als dieren (honden) kunnen besmet raken met Lyme. Besmetting vindt plaats via teken. Een teek lijkt op een plat spinnetje. Teken komen in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen. Daar leven ze in hoog gras en tussen bladeren. Teken leven van bloed van dieren of soms van mensen. Ze kunnen ongemerkt uren of zelfs dagen op de huid zitten en zich volzuigen met bloed. Meestal zijn tekenbeten onschuldig. Toch is het belangrijk een teek zo snel mogelijk te verwijderen. Teken kunnen namelijk besmet zijn met de lymebacterie en de ziekte van Lyme overdragen. Gemiddeld zijn 15% van de teken in Nederland besmet met Lyme.

Levensstadia

Een teek heeft vier levensstadia: Levenscyslus van een teek ei, larve, nimf en volwassen teek. In de laatste drie stadia hebben teken bloed nodig. Ze gaan hiervoor op zoek naar een dier of mens. Dat noemen we de gastheer. Als deze gastheer besmet is met de lymebacterie (de bacterie Borrelia burgdorferi), kan de teek ook besmet raken. Na een bloedmaaltijd leeft de teek op de bodem tussen grassen en bladeren. Daar gaat de teek over naar een volgend levensstadium. Een besmette teek houdt de lymebacterie bij zich. Na enkele maanden gaat de teek op zoek naar de volgende gastheer voor een nieuwe bloedmaaltijd. Als de teek besmet is, kan tijdens de bloedmaaltijd ook de gastheer besmet raken. Vooral nimfen en volwassen vrouwtjesteken kunnen de ziekte van Lyme overbrengen. De volwassen vrouwtjesteek legt eieren nadat ze is volgezogen met bloed. Daarna gaat de teek dood. De eitjes zijn niet geïnfecteerd met de lymebacterie. Teken raken pas besmet tijdens een bloedmaaltijd van een met de lymebacterie besmet dier (vooral kleine knaagdieren en vogels).

Verschijnselen

Bij besmetting met Lyme ontstaat vaak een rode ring op de huid rond de plek waar u gebeten bent, maar niet altijd. De verschijnselen van Lyme zijn divers en niet eenduidig. Van gewrichtsklachten tot hartklachten, vermoeidheid etcetera. Een test via de huisarts kan meer duidelijkheid verschaffen.

Waar en wanneer?

In Nederland komen overal besmette teken voor, ook in tuinen en parken. Gemiddeld is circa 15% van de teken besmet met Lyme. Besmette teken kunnen al in maart aanwezig zijn en bij een warm najaar tot aan december actief blijven.

Wat kunnen jagers doen?

Alert zijn op tekenbeten. Controleer uw lichaam en uw kleding op tekenbeten als u in het veld bent geweest. Teken kunnen zich overal vastbijten, maar hebben voorkeur voor liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, randen van het ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek. Heeft u een tekenbeet? Haal de teek snel weg. Hoe langer de teek in uw huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt.

U hoeft niet altijd naar de huisarts na een tekenbeet. Heeft de teek al langer dan 24 uur op uw huid gezeten? Overleg met de huisarts of behandeling gewenst is. Heeft u de teek binnen 24 uur weggehaald? Houd tot drie maanden na de tekenbeet de huid rond de beet in de gaten. Let op het ontstaan van een rode ring of andere klachten die kunnen duiden op de ziekte van Lyme. Soms kunnen mensen besmet raken zonder dat ze een rode ring hebben gezien. Krijgt u klachten? Ga naar de huisarts en meld dat u door een teek gebeten bent.

Daarnaast is er tekenwerende buitenkleding en is het verstandig om goed sluitende kleding te dragen met lange mouwen.

Meer informatie?

Op de website van het RIVM is uitgebreide informatie beschikbaar