06:45
18:46
Nachtmodus

Afrikaanse varkenspest (AVP)

Wat is Afrikaanse varkenspest?

Afrikaanse varkenspest (AVP) is een door een virus veroorzaakte ziekte die alleen bij varkens voorkomt, zowel bij gehouden varkens als bij in het wild levende varkens. Het virus komt oorspronkelijk uit het zuidelijk deel van Afrika waar met name het wrattenzwijn vaak is besmet. Momenteel is er een dreiging voor West-Europa vanuit de Oost-Europese landen.

Voorkom insleep uit Oost-Europa en België

Afrikaanse varkenspest is in opmars via Oost-Europese landen richting West-Europa. In september 2018 is in Wallonië het virus ook aangetroffen in wilde zwijnen. De NVWA heeft een duidelijk overzicht gemaakt van de veelgestelde vragen over de AVP  en heeft een poster ‘Voorkom insleep Afrikaanse varkenspest’ gemaakt met tips voor toeristen, vrachtwagenchauffeurs, zakelijke reizigers, jagers en varkenshouders.

Karte: ASF im Baltikum, Bulgarien, Deutschland, Moldawien, Polen, Rumänien, Serbien, der Slowakei, der Ukraine und Ungarn 2021, Stand 23.07.2021

Hygiëne maatregelen

Het is van belang om strenge hygiëne maatregelen te treffen om de verspreiding van AVP tegen te gaan. De volgende maatregelen van het NVWA en DWHC gelden voor het publiek in het algemeen en voor beheerders en jagers van wilde zwijnen in het bijzonder:

  • Kadavers van verdachte wilde zwijnen niet verslepen, maar contact opnemen met uw provinciale zwartwildcoördinator. Op deze pagina ziet u wie dat is (sla dit telefoonnummer ook op in uw telefoon).
  • Onverhitte varkensvleesproducten niet langs de weg weggooien.
  • Bij contact met wilde zwijnen handschoenen gebruiken, en handen wassen met zeep en water na contact met het dier.
  • Het voertuig (inclusief wielkasten), laarzen en materialen die in contact zijn geweest met het wild zwijn grondig reinigen voor het verlaten van de locatie
  • Kleding wisselen en de op jacht gebruikte kleding wassen op 60°C met een hoofdwasmiddel (wit).
  • Tenminste 72 uur volgend op het contact met het wild zwijn geen varkensbedrijven bezoeken, en alleen met andere schoenen.
  • Bij jacht in het buitenland, nagaan bij de lokale overheid of jagersvereniging of er in het gebied AVP of een andere besmettelijke varkensziekte heerst. En navragen wat de laatste keurings- en/of andere geldende regels en voorschriften zijn.
  • Het wordt jagers die een beroepsmatige binding hebben met gehouden varkens geheel afgeraden te jagen in besmette gebieden.

De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) heeft onlangs een lijst gepubliceerd met alle ontsmettingsmiddelen die gebruikt mogen worden tegen Afrikaanse varkenspest. Bij terugkeer uit risicolanden voor Afrikaanse varkenspest moet het transportmiddel na de reiniging worden ontsmet met een middel uit deze lijst, volgens het wettelijk gebruiksvoorschrift en de gebruiksaanwijzing.

De lijst met toegelaten middelen tegen Afrikaanse Varkenspest zal maandelijks geüpdatet worden door de NVWA.

Lees wat u moet doen bij het vinden van een dood wild zwijn

De verschijnselen

Europese varkens (wild zwijn) en de gedomesticeerde vorm daarvan (het huisvarken) gaan na besmetting vrijwel allemaal dood. Het virus tast de bloedvatwand aan waardoor overal in het lichaam bloedingen ontstaan. Het beeld lijkt op ebola bij de mens. Bij het ontweiden kunnen puntbloedingen of meer uitgebreide bloedingen worden gezien in o.a. hart en nieren. De milt is vaak donker gekleurd en sterk vergoot, met bolle randen. De lymfeknopen zijn vergoot en bevatten bloedingen. De ziekte is zonder nader laboratoriumonderzoek niet te onderscheiden van klassieke varkenspest. In Afrika levende wilde varkenssoorten, zoals het wrattenzwijn, zijn meestal geïnfecteerd zonder ziekteverschijnselen te vertonen.

Ziektebeelden

Besmetting

Besmetting vindt in Afrika plaats o.a. door contact met besmette zachte teken (Ornithodorus). De harde teek (Ixodes) die in Europa voorkomt speelt geen rol in de verspreiding. De lichaamsvloeistoffen van zieke dieren zijn besmettelijk. Belangrijke factor zijn direct contact tussen besmette dieren en gezonde dieren en het voeren van besmet slachtafval (swill) aan varkens. Besmet slachtafval kan tot 6 maanden infectieus blijven. Het virus is bestand tegen diepvriezen. Kleding, vervoersmiddelen en gebouwen kunnen vanwege de resistentie van het virus lang besmettelijk blijven. Ook in het wild levende varkens vormen een bron van besmetting voor gehouden dieren.

Waar?

Naast het gebied waar Afrikaanse varkenspest van nature voorkomt zijn er van tijd tot tijd uitbraken in andere werelddelen, zoals in het Caribisch gebied en Brazilië in 1970. Ook in Nederland is er een uitbraak geweest in 1986. In 2007 was er een uitbraak in Georgië en van daaruit heeft het virus zich verspreid in noordwestelijke richting en inmiddels komt het ook voor in oostelijke gelegen landen van de Europese Unie. Voor een overzicht van de actuele situatie kan de website van de The World Organisation for Animal Health (OIE) worden geraadpleegd.

Gevaarlijk?

De kans op besmetting is gering, maar ervaringen uit het verleden hebben geleerd dat onwetendheid of onzorgvuldigheid tot een uitbraak kan leiden. Vroeg of laat is er dus weer ergens een uitbraak te verwachten van Afrikaans of klassieke varkenspest. Zowel de introductie van Afrikaanse varkenspest in Nederland in 1986 als de introductie van klassieke varkenspest kunnen worden teruggevoerd op het voeren van varkensproducten aan gehouden varkens. Omdat Nederland een belangrijke producent is van varkensproducten, is een uitbraak kostbaar voor de varkenssector. Zowel de ruimingen als de exportstop hebben ernstige financiële consequenties.

Meer weten?