Bruggenbouwer tussen stad en platteland – Interview Vera Bachrach Buit 2 2019

Met de Tostifabriek en de Doe-het-zelf kip schudde futuroloog Vera Bachrach de vleesetende stedeling wakker. ‘We haalden het platteland naar de stad’, vertelt de 30-jarige Amsterdamse.

Tekst: Douwe Anne Verbugge

De confrontatie met een levend dier dat moet sterven voor het dagelijks kipfiletje of een plakje ham voor tussen de tosti… dat maakt op veel mensen indruk. Daar is Vera Bachrach zich inmiddels wel van bewust. ‘Media en belangengroeperingen sprongen er bovenop toen we de campagnes voor de Tostifabriek en de Doe-het-zelf kip lanceerden.’

Hoe verklaar je die media-aandacht?
‘Het hele natuurlijke proces van de kip en het ei en van het slachten van dieren voor consumptie is aan ons zicht onttrokken. Vroeger had ieder dorp en iedere stadswijk een eigen slager waar de dieren werden geslacht en er een half varken in de etalage hing. Voor de vleesetende mens van toen was het evident dat er dieren werden geslacht en dat er boeren zijn die die dieren verzorgen.’

Leg eens uit hoe jullie campagne met de Doe-het-zelf kip in elkaar stak.
‘Wij hadden acht IKEA-achtige kisten gemaakt met daarin alles wat je nodig hebt om je eigen kippenvlees te produceren. Drie bevruchte kippeneieren en een broedmachientje om deze uit te broeden, gaas om de dieren een buitenuitloop te geven en voer en voerbakken. Tot slot een knuppel en een mes om de dieren te doden en te slachten. De kist was achtereenvolgens te gebruiken als broed-, opfok- en slachthok. Van ei tot kip in negen weken tijd. De kip werd geslacht onder begeleiding van een boer.’

Kregen jullie ook weerstand?
‘De Partij voor de Dieren stelde Kamervragen en begon een actie waarin ze de deelnemers opriepen hun kippen ter adoptie aan de partij af te staan in ruil voor vegetarische kipstuckjes. Best een leuk idee maar in hun communicatie sloegen zij de plank wat mij betreft mis. De partij zette onze deelnemers weg als dierenbeulen. Terwijl er in Nederland iedere dag meer dan 1 miljoen kippen geslacht worden in abattoirs. De Doe-het-zelf kippen hadden een fantastisch leven en werden met aandacht geslacht en opgegeten. Richt je pijlen op de bio-industrie als je een vegetarische wereld nastreeft zou ik zeggen. De PvdD heeft een prachtig partijprogramma maar hun communicatiestijl vind ik niet tof.’

Maar is de Doe-het-zelf kip campagne wel geslaagd volgens jou?
‘De winst is dat er een hele groep mensen betrokken is geraakt bij hun eigen vleesconsumptie. Niet alleen de deelnemers zelf maar ook hun buren, collega’s, familie en vrienden en klasgenootjes van de kinderen. De Doe-het-zelf kip was de talk of the town. Daarnaast is er flink over gediscussieerd in de media en op scholen. Er is veel aandacht gevestigd op het minder achteloos eten van vlees. Maar ook: het doodmaken van een dier is niet leuk. En dan weer aan de andere kant: kip is wel lekker, helemaal als je ‘m zelf hebt grootgebracht. De deelnemers ervoeren het als een eerlijke deal: wij hebben de kip gevoerd en geslacht en nu is de kip voedsel voor ons.’

Jouw vriend jaagt sinds kort. Hoe kijkt jullie Amsterdamse vriendenkring daartegenaan?
‘Sommigen vinden dat best lastig. Voor zijn verjaardag vorig jaar gaven we hem een gezamenlijk cadeau: een geweer! Want hij had net zijn jachtakte binnen. Maar niet iedereen wilde aan dat cadeau meebetalen.’

Waarom niet, denk je?
‘Ik denk dat veel mensen het toch raar vinden dat mensen in hun vrije tijd dieren doden.  Bovendien ziet men de jachtwereld als een gesloten elitaire club mensen waarin een achterhaald idee van mannelijkheid heerst. Mannen die geilen op wapens, dat kromme idee.’

Hoe kunnen de jagersvereniging of de jagers zelf dat beeld bijstellen?
‘Het beeld dat de jagers zich ophouden binnen een besloten genootschap moet omgekeerd worden. Volgens mij is er best wel veel begrip onder Nederlanders als een teveel aan ganzen of en teveel aan herten in bijvoorbeeld de Oostvaardersplassen wordt afgeschoten en geconsumeerd; het doden van een dier als onderdeel van het beheren van een ecosysteem. Veel mensen staan te ver van de natuur om dat als onderdeel te accepteren. Die gaan gewoon op zwart als er een dier door een mens gedood wordt. Maar als je graag vlees eet moet je daar niet hypocriet over doen. En natuurlijk, het doden van een dier is gewoon niet leuk. Als mijn vriend thuis komt met een gans, staat hij daar aan de ene kant trots te wezen, maar aan de andere kant vindt hij het ook machtig lastig dat juist hij de trekker heeft overgehaald. Dat hij een keuze heeft gemaakt over leven en dood.’