07:54
18:58
Nachtmodus

Standpunten wilde eend

In Nederland is de wilde eend een van de meest voorkomende broedvogels met minimaal 200.000-300.000 broedparen en minstens 600.000-800.000 vogels in de winter. Ieder voorjaar worden er in ons land door wilde eenden minstens 2-2,5 miljoen eieren gelegd.

Vanaf 1970 zijn de aantallen broedende wilde eenden in Nederland toegenomen, en na 1990 weer afgenomen tot de aantallen van 1970. Die afname van broedende wilde eenden nemen wordt alleen in Nederland waargenomen, elders in Europa nemen de aantallen juist licht toe. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat de neerwaartse trend vooral veroorzaakt wordt door een enorm verlies aan eieren en pullen, en dat bejaging geen noemenswaardig effect heeft op de populatie.

Opvallend is dat de vergelijkbare krakeend sinds 1990 in Nederland toeneemt als broedvogel. De wilde eend is, anders dan de krakeend, een vroege broeder. Dat maakt de wilde eend gevoeliger voor predatie in een periode dat er nog maar beperkt dekking in het landschap is. De predatiedruk in Nederland is afgelopen decennia sterk toegenomen door predatoren als vos, zwarte kraai, blauwe reiger, bruine rat, steenmarter, snoek en verwilderde katten. Door hun sterke aanpassingsvermogen en grote nesten, anders dan bij weidevogels, blijft de wilde eend een zeer algemene en succesvolle broedvogel.

Intussen is de afname van broedende wilde eenden gestagneerd en nemen de aantallen broedvogels lokaal zelfs weer toe. Ze profiteren van betere nestbescherming door het plaatsen van eendenkorven en andere maatregelen om predatie te beperken. Het toont ook aan dat de populatie wilde eenden gezond en veerkrachtig is, waarin perioden van toe- en afname nu eenmaal elkaar afwisselen.

Standpunt van de Jagersvereniging

  • De geleidelijke afname van de aantallen broedparen in Nederland brengt de aantallen weer terug tot iets boven het niveau van 1970. Deze ontwikkeling in Nederland wijkt af van de rest van Europa, waar juist een lichte toename optreedt. We vragen meer inzet van alle grondeigenaren en beheerders in het vergroten van het broedsucces;
  • Minimaal tweederde van alle gelegde eieren van wilde eenden verdwijnt door predatie van nesten of kuikens. Net als bij weidevogels is de overmaat aan predatoren de belangrijkste oorzaak van verlies van eieren en kuikens. Dat onnodige verlies moet verminderen door effectieve beperking van de predatiedruk. Dat pakt ook positief uit voor andere bodembroeders;
  • Het terugdringen van de overmaat aan predatie, betere bescherming van nesten en aangepast (maai- en graaf-)beheer van oevers en moerassen vraagt inspanning van en samenwerking tussen alle terrein- en natuurbeheerders, jagers, grondeigenaren en overheden. Het vraagt ook om slagvaardig handelen en inzet van effectieve middelen rond de broedperiode van de wilde eend;
  • Duurzame benutting van eenden door jagers is van alle eeuwen en draagt in belangrijke mate bij aan betrokkenheid van jagers bij herstel van geschikte waterwildbiotopen en een hoog broedsucces. Maatregelen voor de wilde eend hebben ook positieve effecten op andere soorten en verhogen de biodiversiteit.

Wat doet de Jagersvereniging?

De Jagersvereniging doet onderzoek naar de voedselbeschikbaarheid voor eendenkuikens en naar het nestsucces van eenden in broedkorven. Zij stimuleert haar leden en lokale jagersverenigingen (WBE’s) om zich in te zetten voor een nog beter bestand van wilde eenden en het broedsucces te vergroten;

Hiervoor werken jagers samen met boeren, andere terreinbeheerders, eigenaren en overheden aan verbetering van broedbiotopen, beperking van overmatige predatie van kuikens en aan het inzetten van broedkorven langs waterlopen.

Jagers bejagen wilde eenden op verantwoorde wijze om te benutten waar ruimschoots voldoende van is. Ze proberen ook de overmaat aan woerden en verbasterde eenden te beperken. Ook dat draagt bij aan een hoger broedsucces en een genetisch gezonde populatie.