De Jagersvereniging presenteert haar nieuwe strategie 2025–2030

In de Inleiding wordt de context voor de totstandkoming van de strategie toegelicht. Vervolgens wordt in het hoofdstuk Achtergrond inzicht gegeven in het proces en de bronnen. De conclusies uit de bronnen zijn uitgewerkt in het hoofdstuk SWOT-analyse en Confrontatiematrix. In het hoofdstuk Europa wordt de relevatie van de internationale context geduid. Tot slot mondt dit uit in een finaal hoofdstuk waarin de missie, visie, kernwaarden en strategie van de Jagersvereniging staan uitgewerkt.

De Jagersvereniging bevindt zich op een belangrijk kruispunt. De maatschappelijke en politieke context waarin de jacht plaatsvindt verandert in hoog tempo. De aankomende wijziging van het wettelijke stelsel voor jacht, beheer en schadebestrijding biedt grote kansen én risico’s. Die kansen moeten nu gepakt worden – en de risico’s gemitigeerd.

Geluiden uit het veld lijken aan te geven dat de ledentevredenheid afneemt. In het meest recente ledentevredenheidsonderzoek (Wat wilt u?) was 80% van de leden positief over hun lidmaatschap en gaf 88% aan zeker lid te blijven van de Jagersvereniging, maar dit onderzoek stamt alweer uit 2019. Inmiddels staan de jachtmogelijkheden in Nederland verder onder druk door besluiten van de overheid en doordat provinciale verordeningen en vrijstellingen in rechtbanken sneuvelen. Ook zijn er veel wisselingen geweest in het landelijk bestuur en in het verenigingsbureau, wat niet bijdraagt aan het vertrouwen onder de leden. Meer dan genoeg redenen om weer een nieuw ledenonderzoek te doen.

Tegelijkertijd ligt er een uitdrukkelijke wens van leden, afdelingsbesturen, commissie junior jagers, ledenraad, landelijk bestuur en verenigingsbureau om tot een heldere, breed gedragen meerjarenstrategie te komen. Zo’n strategie biedt kaders, richting en ruimte voor ledenraad, bestuur en bureau. Ze zorgt ervoor dat we verenigd aan dezelfde doelen werken en onze mensen en middelen doelgericht inzetten. Tot slot laat een duidelijke meerjarenstrategie de leden van de Jagersvereniging zien welke waarde de vereniging voor hen creëert.

 

 

 

Bestuur en ledenraad hebben de afgelopen twee jaar op verschillende momenten gesproken over de strategie. Een werkgroep van bestuursleden, ledenraadsleden en leden van de Raad van Advies heeft een stuk opgeleverd. Op basis daarvan konden bestuur en ledenraad nog niet tot eenduidige conclusies en aanbevelingen voor een verengingsstrategie komen.

In de ledenraadvergadering van 12 maart jl. legde het landelijk bestuur een voorstel voor de strategie voor dat te veel op zichzelf stond: het verband met onderliggende onderzoeken en met de werkzaamheden van de werkgroep was niet zichtbaar. Het landelijk bestuur heeft toegezegd een nieuw voorstel aan de ledenraad voor te leggen. Ledenraadsleden Van den Akker, Bruins, Buijtendorp, Matien, en Van den Nieuwendijk hebben aangeboden het bestuur daarbij te ondersteunen.

Het nu voorliggende voorstel voor de Strategie 2025-2030 van de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging is gebaseerd op de volgende stukken:

1. Het startdocument strategie workshop en de eindconclusies van de strategie werkgroep uit 2024;
2. Het onderzoek onder de Nederlandse bevolking over kennis en meningen over de jacht, door bureau Zest uit 2023;
3. Het Wat wilt u?-tevredenheidsonderzoek onder leden van de Jagersvereniging door bureau Zest uit 2021;
4. De masters-thesis Hunting for motivation door R. Schootstra uit 2024;
5. De Strategy for 2027 door FACE, de Europese federatie van nationale jagersverenigingen.

 

 

Op basis van de achtergronddocumenten A t/m D komen we op hoofdlijnen tot de volgende sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen voor de Jagersvereniging. Wanneer we deze combineren in de confrontatiematrix wordt zichtbaar welke kansen en bedreigingen het beste geadresseerd kunnen worden, rekening houdend met de sterke en zwakke punten van de organisatie. Dit dient als een richtsnoer voor organisatorische focus.

Sterktes

1. Sterk en breed ledenbestand – De Jagersvereniging vertegenwoordigt het een ruime meerderheid van de jagers en vrijwel alle wildbeheereenheden – en heeft veelal loyale en betrokken leden.
2. Kennis en expertise in faunabeheer – De Jagersvereniging wordt gezien als inhoudelijke autoriteit op gebied van jacht, beheer en schadebestrijding.
3. Gedegen structuur met WBE’s en afdelingen – Decentrale organisatie met lokale kennis en betrokkenheid.
4. Herkenbare identiteit en traditie – De vereniging heeft een sterke, gevestigde naam in de buitenwereld.
5. Sterke juridische inzet bij conflicten – Denk aan de rechtszaak tegen de Staat m.b.t. haas en konijn.

 

Zwaktes

1. Fragmentatie van communicatie en dienstverlening – Leden ervaren gebrek aan overzicht, transparantie en snelheid in communicatie.
2. Gebrekkige aansluiting bij jongere generaties – Jonge en startende jagers missen ondersteuning en voelen zich minder gehoord.
3. Financiële druk – De interne roep om bezuinigingen staat haaks op gewenste investeringen, met risico op ondermijning van kerntaken.
4. Afhankelijkheid van vrijwilligersstructuren – Grote verschillen in kwaliteit en inzet per regio en WBE. De centrale vrijwilligersstructuren hebben de afgelopen twee jaar te lijden gehad onder interne conflicten en rolvervaging in de governance.
5. Beperkte innovatiekracht – Leden vragen om moderne tools en digitale systemen, maar implementatie verloopt traag.

Kansen

1. Versterking van maatschappelijke positie door educatie en beeldvorming – Groeiend draagvlak voor jacht en lokaal voedsel; en recentelijk een gunstiger politiek klimaat.
2. Digitalisering van ledencommunicatie en dienstverlening – Efficiënter, goedkoper én aantrekkelijker voor jonge leden.
3. Samenwerking met natuur- en boerenorganisaties – Gemeenschappelijke belangen (zoals biodiversiteit, predatiebeheer, en schadepreventie).
4. Versterken van belangenbehartiging – Politiek en juridisch sterker positioneren met data, campagnes en mediabeleid. De jagers en wildbeheereenheden kunnen als het grootste groene netwerk in Nederland een sleutelrol spelen in het meten monitoren van de Nederlandse natuur.
5. Onbenut potentieel voor fondsenwerving – De grote en deels kapitaalkrachtige achterban is gepassioneerd over de jacht. Sommigen willen daar ook financieel extra aan bijdragen

Bedreigingen

1. Politieke en maatschappelijke druk op de jacht – Toenemende wetgeving, jurisprudentie en activistische tegenstand (dierenrechtenlobby).
2. Zonder innovatie dreigt verlies van draagvlak bij jongere generaties – Als de KNJV zich niet aanpast, verliest ze op termijn relevantie.
3. Financiële krapte en vergrijzing – Lagere instroom en hogere kosten kunnen op termijn leiden tot uitholling van de slagkracht van de Jagersvereniging.
4. Interne verdeeldheid over koers en prioriteiten – Spanningen tussen ledenwensen en bestuursbesluiten. En het ontbreken van een duidelijke strategie en visie.
5. Beeldvorming wordt bepaald door anderen en door incidenten – Dominantie van sociale media en campagnes van tegenstanders, zonder voldoende tegengeluid door de jagers zelf. Negatieve incidenten worden door tegenstanders uitvergroot.

De drie belangrijkste kansen om na te jagen zijn:

1. Versterken van de belangenbehartiging met behulp van data en communicatie-expertise: dit geeft de Jagersvereniging weer regie in het politieke en publieke debat, wat essentieel is in een vijandige omgeving. Het speerpunt voor 2025 en 2026 hierin is de lobby voor de wijziging van het wettelijke stelsel van jacht, beheer en schadebestrijding.
2. Samenwerking met boeren, grondbezitters, terreinbeheerders, natuurorganisaties en (provinciale) overheden: hiermee bouwen we aan een breed draagvlak voor en legitimiteit van de jagers in het natuurbeheer. Het verstrekt de maatschappelijke verankering en het voorkomt versnippering van expertise.
3. Digitalisering van communicatie en dienstverlening: dit verlaagt kosten, verbetert de ledenservice en spreekt de jongere generaties meer aan. Het vormt een hefboom voor andere verbeteringen.

De drie belangrijkste interne en externe bedreigingen om als eerste op te pakken zijn:

1. Fragmentatie van communicatie x Beeldvorming vooral bepaald door tegenstanders: centraliseren en professionaliseren van de in- en externe communicatie met een consistente boodschap over alle relevante kanalen; versterken van kennisoverdracht binnen de vereniging, afdelingen en WBE-en.
2. Gebrekkige aansluiting bij/van startende en jonge jagers x Financiële krapte en vergrijzing: investeren in een sterke strategie voor jongeren en beginnende jagers, door middel van communities, digitale platformen, opleidingen en begeleiding.
3. Beperkte innovatiekracht en trage besluitvorming x Politieke druk en interne verdeeldheid: vereenvoudigen van de interne besluitvorming en governance en tegelijkertijd zorgen voor een actiegerichte strategie.

 

 

Driekwart van de nationale regels voor jacht, beheer en schadebestrijding vindt haar oorsprong in Europees beleid en Europese regelgeving. In het kader van de wijziging van het Nederlandse wettelijke stelsel pleit de Jagersvereniging voor aansluiting bij Europa en voor het schrappen van ‘nationale koppen’ uit de regelgeving.

Welke aanknopingspunten biedt de strategie van onze Europese koepelorganisatie (FACE) voor de Jagersvereniging? Die strategie is opgebouwd rond drie hoofdthema’s: FACE als organisatie, Jacht & natuurbeheer, en Maatschappij.

De visie luidt: “Een Europa rijk aan biodiversiteit en jachtmogelijkheden”, waarbij jacht wordt erkend als een waardevol onderdeel van natuurbeheer, cultuur en economie.

Er zijn in ieder geval drie directe aanknopingspunten met de uitkomsten van het Ledenonderzoek uit 2021 en het burgeronderzoek uit 2023:

• Leden van de Jagersvereniging wensen meer zichtbare belangenbehartiging, modernisering van communicatie, en samenwerking met andere partijen. Dit sluit naadloos aan op de pijler “Maatschappij”.
• Het maatschappelijk draagvlak voor functionele jacht is breed, mits er transparantie, ecologische onderbouwing en respect voor dierenwelzijn is. Dit correspondeert met de aanpak van evidence-based communicatie en beleid.
• De wens van de Jagersvereniging om de wildlijst uit te breiden wordt breed gedragen onder leden en past bij de doelstelling om jacht op algemene soorten met populatiebeheer als doel te normaliseren, net als in andere Europese landen.

Op basis van de FACE-strategie, de Nederlandse context en de input van leden en burgers, kan de KNJV binnen haar beleid op de volgende vijf punten aansluiting zoeken bij de strategie van onze Europese koepel:

1. Zichtbaarder aansluiten bij Europese campagnes (bijv. “Sign for Hunting”) en zo Europese legitimiteit benutten in nationale discussies.
2. Actief meebouwen aan de Biodiversity Manifesto, met Nederlandse projecten, telgegevens en praktijkvoorbeelden.
3. Politiek lobbyen voor uitbreiding van de wildlijst, met verwijzing naar Europese praktijk, draagvlak onder burgers en verlies aan motivatie onder jagers bij inperking.
4. Communicatiestrategie moderniseren, met een Europese toon: jacht als natuurbeheer, lokale voedselbron, en onderdeel van een gezonde leefstijl.
5. Samenwerking met boeren, grondbezitters, natuurorganisaties en overheden intensiveren, als verbindende factor in maatschappelijke discussies over biodiversiteit, schadebestrijding en ruimtegebruik.

 

 

 

In het achtergronddocument A (Startdocument strategie workshop 2024) wordt een voorstel voor een Visie voor de Jagersvereniging gedaan. Vervolgens wordt deze ingevuld met vijf ‘missies’ die bij nadere bestudering meer het karakter hebben van speerpunten uit een confrontatiematrix.  Wij stellen als missie een kernachtige beschrijving van de identiteit en kernwaarden van de Jagersvereniging voor. Daarna formuleren we een vereenvoudigde versie van de Visie, onze vooruitblik voor de komende drie tot vijf jaar. Deze visie bestaat uit twee delen: enerzijds dat wat wij nastreven voor de vereniging en anderzijds dat wat wij nastreven voor de jacht en de jagers in de Nederlandse maatschappij.

5a. Missie:

De Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging is de vereniging van en belangenbehartiger voor alle jagers en wildbeheereenheden in Nederland. Onze kracht zit in ons uitgebreide netwerk van leden en vrijwilligers én in ons verenigingsbureau met deskundige beroepskrachten. Wij luisteren naar onze leden en zorgen dat zij goed geïnformeerd zijn. Wij zorgen voor een doelmatige, efficiënte en besluitvaardige bestuurs- en werkorganisatie. Wij strijden voor de belangen van onze leden, die immers de echte natuurbeschermers van Nederland zijn. Wij promoten het benutten, beschermen en beheren van de natuur in Nederland en daarbuiten.

5b. Visie

Binnen drie jaar is de Jagersvereniging een door leden, maatschappij, politiek, overheid en belangenorganisaties gewaardeerde autoriteit op het gebied van jacht, beheer en schadebestrijding.

De Jagersvereniging streeft naar een Nederland rijk aan biodiversiteit en jachtmogelijkheden.

5c. Kernwaarden

In aan vulling op de missie en visie zijn de volgende kernwaarden de ankerpunten voor de strategie, het beleid en het werk van de Jagersvereniging. Zij zijn bepalend voor de cultuur waarin bestuurders, medewerkers en leden met elkaar omgaan. Onze kernwaarden zijn:

• Zichtbaarheid, herkenbaarheid en aanspreekbaarheid: We staan voor onze zaak. We communiceren proactief en in begrijpelijke taal. We zijn altijd bereid het gesprek aan te gaan. En we spreken elkaar aan op (on)gewenst gedrag.
• Proactiviteit: We creëren onze kansen en pakken die zodra dat kan.
• Betrouwbaarheid: We zeggen wat we doen. En we doen wat we zeggen.
• Deskundigheid: We gaan uit van de feiten, wetenschappelijke kennis en praktijkkennis. En we zetten ons in om die feiten en kennis te vergaren en te onderhouden.
• Resultaatgerichtheid, efficiëntie en besluitvaardigheid: Alles wat we doen dient de doelen van onze leden. We zijn ons ervan bewust wie ons betaalt en zetten het geld van onze leden zo efficiënt en effectief mogelijk in.
• Saamhorigheid: Samen staan we sterk.

5d. Strategie

Op basis van de missie, visie SWOT-analyse en confrontatiematrix komen wij tot de volgende strategische speerpunten voor de Jagersvereniging voor 2025-2030:

I. De Jagersvereniging zet zich in voor:

a. Nederlandse wet- en regelgeving voor jacht, beheer en schadebestrijding in overeenstemming met de Europese kaders en richtlijnen. In de aankomende wijziging van de Nederlandse wetgeving voor jacht en faunabeheer moeten alle nationale koppen geschrapt worden, zodat deze weer in lijn is met de Vogel- en Habitatrichtlijn en de Benelux-overeenkomst voor jacht en faunabeheer.

b. Nederlandse wet- en regelgeving voor wapenbezit in overeenstemming met de Europese kaders en richtlijnen. De voorgenomen wijziging van de wapenwet moet onder andere een meerjarige, digitale jachtakte en het gebruik van geluiddempers door alle jagers mogelijk moeten maken.

c. Het versterken en toekomstbestendig maken van de vereniging: Jagers, wildbeheereenheden en voorjagers moeten graag lid willen worden en blijven van de Jagersvereniging, omdat zij weten dat hun collectieve en individuele belangen daar goed behartigd worden en omdat zij zich gehoord en gezien voelen. Overheden en andere belangenorganisaties moeten graag met de Jagersvereniging samen willen werken, vanwege haar deskundigheid en representativiteit.

 

II. De Jagersvereniging doet dat door:

a. Het ontwerpen en uitvoeren van een collectieve communicatiestrategie. Voor het einde van 2025 is de strategie voor interne en externe communicatie ontworpen en zijn de eerste stappen in praktijk gebracht. We willen de bekendheid van publiek en politiek met de jacht en de jagers vergroten, en de interne communicatie van de Jagersvereniging met haar leden verbeteren.

b. Het versterken van haar kennis- en datapositie. Het landelijk dekkende, grootste netwerk van vrijwilligers in de natuur levert veel informatie op die waardevol is voor de jagers, overheden en andere belangenorganisaties. De Jagersvereniging zet zich in voor het verzamelen, accrediteren, interpreteren en benutten van deze informatie, alsook voor het (laten) uitvoeren van relevant onderzoek op basis van deze en/of externe gegevens.

c. Versterking van de positie van de Jagersvereniging en haar leden in de provincie: Een goed georganiseerd netwerk van goed functionerende wildbeheereenheden en provinciale afdelingen vormt de basis van de kennispositie van de Jagersvereniging en is een belangrijk onderdeel van de collectieve belangenbehartiging.

d. Samenwerking met boeren, grondbezitters, terreinbeheerders, natuurorganisaties en (provinciale) overheden: hiermee bouwen we aan een breed draagvlak voor en legitimiteit van de jagers in het natuurbeheer. Het verstrekt de maatschappelijke verankering en het voorkomt versnippering van expertise.

e. Het ontwerpen en uitvoeren van een strategie voor jongere en beginnende jagers. Onderdelen van deze strategie kunnen zijn: het bouwen van communities, digitale platformen, opleidingen en begeleiding.

f. Digitalisering van communicatie en dienstverlening: Dit verlaagt kosten, verbetert de ledenservice en spreekt de jongere generaties meer aan. Het vormt een hefboom voor andere verbeteringen.

g. Het verbeteren van de interne eenheid, snelheid van besluitvorming en innovatiekracht. De bestuurlijke structuur en cultuur van de vereniging zal in 2025 worden geëvalueerd en begin 2026 waar nodig worden aangepast om te zorgen dat de vereniging toekomstbestendig is. De structuur en werkwijze van het verenigingsbureau zullen zich daarop aanpassen.

 

 

 

Directeur Laurens Hoedemaker licht de nieuwe strategie 2025-2030 toe.