06:25
19:02
Nachtmodus
Foto: Anoeska van Slegtenhorst

Aanpak Brabantse drugsindustrie faalt, en het ziet er niet naar uit dat dat de komende jaren verandert – Brabants Dagblad

De aanpak van de Brabantse drugsindustrie schiet al jaren schromelijk tekort. En het ziet er niet naar uit dat dit de komende jaren verandert. Ondanks de oprichting van een speciale taskforce – eind 2010 – zijn de criminele infrastructuren nog in tact en kwamen tientallen topcriminelen buiten schootsafstand van justitie. Zij hebben miljarden euro’s aan drugsgeld in het buitenland geïnvesteerd.

Tot die conclusie komt de Brabantse onderzoeksredactie, een samenwerkingsverband van ED, BD en BN DeStem. Redacteuren voerden – samen met Investico, platform voor onderzoeksjournalistiek – afgelopen half jaar meer dan honderd gesprekken met politiemensen, bestuurders, ambtenaren, politici, wetenschappers, belastingmensen, justitiemedewerkers, advocaten en criminelen.

Daaruit ontstaat het verontrustende beeld van een machteloos en moedeloos overheidsapparaat, waarbinnen de frustratie oploopt. Sinds de oprichting van de taskforce zijn zeker resultaten geboekt: bijvoorbeeld de sluiting van growshops en het verbod op criminele motorbendes. Ook criminelen zeggen te merken dat de verbeterde samenwerking tussen overheidsinstanties ertoe leidt dat ze meer achter de vodden worden gezeten.

Bestuurders vinden dat die verbeterde samenwerking het fundament is voor een effectievere aanpak, maar erkennen dat de strijd tegen de drugsindustrie nog maar in de kinderschoenen staat.

Groeien

Want de drugsindustrie blijft groeien, zo wordt alom onderkend. ,,We moeten reëel zijn: het gat blijft te groot”, zegt de Oost-Brabantse politiechef Wilbert Paulissen. Commissaris van de Koning Wim van de Donk beklaagde zich vorige week nog over de onmacht van politie en justitie.

,,Inzicht in het doen en laten van de grote criminele leiders ontbreekt nu vrijwel volledig”, erkent Max Daniel, portefeuillehouder drugs van de nationale politie. De belastingdienst, tegenwoordig een van de voorlopers in de strijd tegen de criminaliteit, kent in Brabant zeker veertig, vijftig mensen met tientallen miljoenen aan crimineel vermogen die ongrijpbaar zijn voor politie en justitie.

Ook Kamerleden tonen zich kritisch over de aanpak van de georganiseerde misdaad. ,,Het is allemaal too little, too late”, zegt bijvoorbeeld Attje Kuiken (PvdA). ,,De minister van Justitie en Veiligheid pakt niet door, maakt geen slagvaardige indruk. Er is nog steeds te weinig capaciteit en urgente wetgeving laat lang op zich wachten.”

Ook Madeleine van Toorenburg (CDA) maakt zich zorgen over de aanpak van de ondermijnende criminaliteit. Net als Kuiken en veel anderen wijst zij daarbij op capaciteitstekorten bij politie en justitie, maar ze zegt blij te zijn dat minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid nu eindelijk maatregelen neemt.

,,We lopen onze achterstand een beetje in, maar op een schaal van 0 tot 10 bungelen we nog steeds ergens onderin. We moeten vooral doorgaan met het oprollen van labs en het opsporen van drugsafvaldumpers, maar om de ondermijning te stoppen moet je de grote jongens pakken. En die hebben we nauwelijks in beeld”, zegt landelijk politiechef Max Daniel.

,,We lopen onze achterstand een beetje in, maar op een schaal van 0 tot 10 bungelen we nog steeds ergens onderin. We moeten vooral doorgaan met het oprollen van labs en het opsporen van drugsafvaldumpers, maar om de ondermijning te stoppen moet je de grote jongens pakken. En die hebben we nauwelijks in beeld”, zegt landelijk politiechef Max Daniel.

Resultaat

De Brabantse politiebazen Hanneke Ekelmans (west) en Wilbert Paulissen (oost) vinden niet dat de aanpak van de ondermijnende criminaliteit faalt. Zij zien dat de integrale samenwerking wel degelijk resultaat heeft. Zo zitten de criminele kopstukken Klaas Otto en Corin Denis vast, behoren growshops tot het verleden en zijn criminele motorclubs verboden. Maar tegelijkertijd erkennen ze dat die resultaten weinig effect sorteren.

De afgelopen jaren heeft de overheid in de aanpak van de ondermijnende criminaliteit vol ingezet op de ‘integrale samenwerking’ tussen politie, gemeenten, provincie, justitie, Belastingdienst en zowel fiscale als sociale opsporingsdienst. Die organisaties kunnen onder voorwaarden, onderling informatie uitwisselen die ze anders – vanwege de privacywetten – voor elkaar onder de pet moeten houden. Dat gebeurt via het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC).

Het heeft lang geduurd voordat die samenwerking stond. Iedere organisatie stelde het eigen belang en de eigen doelen voorop. Zo werd de integrale aanpak meer een massale aanpak, zonder focus, zonder goede regie. Hoewel de meeste betrokken instanties zeggen dat die problemen zo’n beetje tot het verleden behoren, zijn er nog steeds lokale bestuurders bij wie de stoom uit de oren komt als de volgens hen omslachtige werkwijze van het RIEC ter sprake komt. Zet de stroperigheid van de procedures binnen die brede samenwerking af tegen de flexibiliteit van de georganiseerde criminaliteit en iedereen begrijpt het gevoel van machteloosheid.

Om de slagvaardigheid te vergroten wordt het RIEC volgend jaar samengevoegd met de Taskforce Brabant Zeeland, de club die sinds 2010 alle partijen ondersteunt en aanjaagt in hun pogingen de georganiseerde misdaad het hoofd te bieden. Waarbij het de vraag blijft of die samensmelting ertoe leidt dat de overheid crimineel Brabant echt pijn kan gaan doen.

Doelen ambitieus

Hoe ambitieus de doelen van de taskforce in 2010 ook waren (oprollen van drugsbendes, afbreken van criminele structuren, afpakken van crimineel vermogen), tot op de dag van vandaag vormen ze een vage stip op de horizon. Ondertussen is de criminele top steeds breder geworden en blijven miljarden aan drugsgeld onvindbaar, dan wel onbereikbaar.

Natuurlijk, hier en daar boekten de samenwerkende partijen mooie successen maar het was toch vooral laaghangend misdaadfruit dat werd geplukt. Vorig jaar bijvoorbeeld rolden ze Brabantbreed 22 labs op. Daar waar mogelijk grepen politiemensen de ‘koks’ in de kraag, maar de grote jongens op de achtergrond moesten ze veelal ongemoeid laten. Verder onderzoek was te tijdrovend, te veelomvattend.

Alleen de criminelen die om wat voor reden dan ook niet onder de radar weten te blijven – doorgaans lieden die de bovenste helft van de misdaadladder nog niet hebben bereikt – kunnen behoorlijk wat last ondervinden van de samenwerkende overheidsinstellingen. ,,Ze blijven je maar achtervolgen en geld afpakken, jarenlang. Als het zo doorgaat verhuis ik ook nog eens naar Dubai”, zegt een van de mensen uit het circuit met wie de onderzoeksredactie van deze krant sprak.

Dat de overheid zo ver op achterstand is komen staan in de strijd tegen de georganiseerde misdaad, komt volgens deskundigen doordat Den Haag het criminaliteitsprobleem jarenlang heeft verwaarloosd. De kabinetten Rutte I en II hebben zwaar bezuinigd op politie, justitie en rechterlijke macht. Dat is de voornaamste reden voor de schier uitzichtloze situatie van vandaag. ,,We zitten nu met een monster op schoot en dat krijgen we niet meer klein”, vreest emeritus hoogleraar criminologie Cyrille Fijnaut.

Geldgebrek

Hoewel Rutte III inmiddels meer investeert in de aanpak van de georganiseerde criminaliteit, klaagt nog elke organisatie in de zogenoemde strafrechtketen over geldgebrek. Er is te weinig personeel en zowel de kwaliteit van de organisatie als de kwaliteit van het werk staat nog steeds onder druk.

Dat binnen de politie – na decennia van ict-gemodder – nog steeds met heel veel verschillende computersystemen wordt gewerkt, spreekt wat dat betreft boekdelen. De registratie van politiecijfers is mede daardoor een regelrechte ramp. Resultaten zijn niet meetbaar en dus kan de organisatie onvoldoende worden aangestuurd. Overigens, over kwaliteitsproblemen gesproken; wie zijn dossiers in dit digitale tijdperk naar de rechtbank in Den Bosch wil sturen moet dat nog steeds per koerier doen.

(….)

Het volledige artikel leest u online bij het Brabants Dagblad

www.BD.nl
  • Delen:

Meer informatie


Gerelateerd nieuws


Gerelateerde items