Brandgans

Naamgeving

Brandgans (Branta leucopsis), E: Barnacle Goose, D: Weisswangengans, F: Bernache nonette.

Uiterlijk

Lengte: ± 58 tot 70 cm
Spanwijdte: ± 120 tot 140 cm

Biotoop

Brandganzen foerageren vrijwel alleen daar waar kort gras beschikbaar is. Opgroeigebieden worden meestal begraasd door rundvee of halfwilde grazers. Broedplaatsen liggen meestal op eilanden of in rietvelden, moerasbos of op kale grond, waar ze veilig zijn voor landpredatoren. In Nederland komen echter ook broedende brandganzen voor op het vasteland, bijvoorbeeld in weilanden langs slootranden.

Leefwijze en gedrag

Brandganzen blijven tijdens de broedtijd vooral op buitendijkse gebieden, zoals schorren. Jongen kunnen al snel na uitkomst grote afstanden zwemmend afleggen. Niet-broedende vogels worden in ruiperiodes vooral gezien op korte vegetatie bij water, en zijn dan goed zichtbaar. Na de rui verplaatsen ze zich ook naar binnendijkse graslanden.

Ruiperiode

Half juni – begin augustus

Broedwijze

Koloniebroeder. Nesten kunnen dicht op elkaar liggen (soms op slechts 2 meter afstand), wat bescherming biedt tegen predatoren.

Voortplanting

• Aantal legsels: 1 per jaar
• Aantal eieren: 4–6 wit- of geelachtige eieren
• Broedduur: 24–26 dagen
• Broedperiode: begin april – eind juni

Brandganzen beginnen in Nederland al vroeg in april met broeden, veel eerder dan hun soortgenoten in Arctische gebieden.

Voedsel

Het dieet bestaat voornamelijk uit gras, knoppen, zaden en twijgjes. In de winter worden soms ook zeekreeftjes en weekdieren gegeten. Brandganzen grazen de vegetatie zeer kort af.

Bejaging

In enkele provincies worden ontheffingen verleend om schade aan landbouwgewassen te voorkomen. In het seizoen 2005/06 werden 854 brandganzen geschoten, in 2007/08 waren dat er 2382, vooral in Zuid-Holland.

Voorkomen

Brandganzen zijn pas recent broedvogel in Nederland, met naar schatting 9.000 tot 26.000 broedparen. In de zomer van 2014 werden circa 36.000 exemplaren geteld. In de winter kunnen de aantallen oplopen tot meer dan 700.000 vogels, vooral in Noord-Nederland en Zeeland.

Literatuur

• de Boer & Van der Jeugd (2007) – Zomerganzen in het Deltagebied
• van Dorst (2011) – Overzomerende ganzen in Nederland
• van der Jeugd et al. (2006b) – Broedbiologie van brandganzen
• Lensink & De Fouw (2010) – Faunabeheerplan Zuid-Holland
• … en andere publicaties (zie oorspronkelijke lijst)