Wildlijst

De wet verplicht jagers in Nederland om in hun jachtvelden, die samen 80% van het Nederlandse landschap beslaan, te streven naar een ‘redelijke wildstand’ voor de diersoorten op de nationale wildlijst. Deze wildlijst is samengesteld door de overheid.

Er zijn drie voorwaarden waaraan voldaan moet worden om een soort op de wildlijst te plaatsen. Ten eerste moet het een eetbare of schadeveroorzakende diersoort zijn. Ten tweede moet de staat van instandhouding van de soort op landsniveau goed zijn. Ten derde mag de staat van instandhouding niet in gevaar komen door bejaging.

De jager heeft ook een verantwoordelijkheid voor deze soorten. Hij moet ervoor zorgen dat er voldoende van zijn zodat de soort blijft voortbestaan. Tegelijk mogen er niet zoveel zijn dat dieren schade aanrichten, bijvoorbeeld aan gewassen.

De wildlijst in Nederland

1. Fazant
2. Houtduif
3. Haas
4. Konijn
5. Wilde eend

Deze soorten mogen alleen worden bejaagd in de geopende tijd. Alle andere diersoorten mogen alleen worden bejaagd in gesloten tijd in het kader van beheer en of schadebestrijding op basis van vrijstelling, opdracht of ontheffing. In de volksmond worden alle dieren die worden bejaagd als ‘wild’ aangeduid.

Uitbreiding van de wildlijst

De Jagersvereniging ziet kansen in een stelsel waarin de jacht weer de basis vormt voor het beheren, beschermen en benutten van in het wild levende dieren. Uitgangspunt is een houdbare balans tussen natuur, landbouw en maatschappij, met minder bureaucratie en meer duidelijkheid voor iedereen die met faunabeheer te maken heeft.

Waarom nu doorpakken

• Faunaschade loopt op – in schadejaar 2024 is meer dan 74,5 miljoen euro aan tegemoetkomingen uitgekeerd door provincies. Dit is ruim 32% meer dan in 2023. De meeste schade komt door aantasting van grasland door ganzen, gevolgd door schade door houtduiven, kraaien en wolven.
• Minder effectieve schadebestrijding – in meerdere provincies zijn vrijstellingen vervallen en kunnen soorten als houtduif, kauw en zwarte kraai niet meer worden bestreden, terwijl de schade stijgt.
• Hogere waardering van gewassen – door gestegen gewasprijzen wordt schade zwaarder getaxeerd. Alleen al aan gras werd in 2024 bijna 50 miljoen euro vergoed.

Wat een uitbreiding kan opleveren

• Juridisch sterkere basis – bejaging op basis van de wildlijst is duidelijker en robuuster dan een lappendeken van ontheffingen en vrijstellingen.
• Schade voorkomen in plaats van achteraf betalen – preventieve bejaging en tijdige inzet van middelen beperken schade en verbeteren draagvlak.
• Eenvoudiger onderbouwing – voor bejaging van soorten op de wildlijst volstaat een aantoonbaar goede staat van instandhouding. Zware, steeds terugkerende onderbouwingen per plan worden minder nodig.
• Meer werkbare verantwoordelijkheden – jagers kunnen hun kennis en tijd beter inzetten met minder papierwerk, grondbezitters krijgen helderheid over hun rechten.

Over schadevergoeding

Een toekomstbestendig stelsel hoort duidelijke afspraken te bevatten over schadevergoeding voor soorten die substantiële schade veroorzaken. De Jagersvereniging vindt dat de overheid samen met boeren en jagers moet borgen dat ernstige en aantoonbare schade ook bij een uitbreiding van de wildlijst adequaat kan worden gecompenseerd, terwijl het beleid primair inzet op voorkomen van schade.

Conclusie

De Jagersvereniging pleit voor een uitvoerbare stelselwijziging met een stevige juridische basis, ruimte voor preventie en heldere afspraken over compensatie. Zo wordt faunaschade structureel aangepakt in plaats van vooral achteraf vergoed.