06:25
19:02
Nachtmodus
Foto: Michael Migos

Voor de wolven – Herbert Prins

In een serie van acht geven experts of belanghebbenden hun visie op de wolf naar aanleiding van een stelling. Deze keer is de stelling: ‘Met de komst van de wolf is populatiebeheer op de Veluwe op termijn overbodig’. Herbert Prins reageert.

Herbert Prins, hoogleraar Resource ecology aan Wageningen Universiteit
Tekst: Oswin Schneeweisz, De Jager mei 2019*

‘Dat populatiebeheer op de Veluwe op termijn niet meer nodig zal zijn, dankzij de komst van de wolf, acht ik onwaarschijnlijk. Die stelling is van zoveel factoren afhankelijk en het is maar zeer de vraag of de aantallen wolven in dit gebied een dusdanige omvang kunnen aannemen dat er sprake is van een serieus effect op de populatie prooidieren. Ik denk dat dat mee zal vallen. Er is immers geen plek voor veel roedels. Hooguit één, misschien twee roedels kan de Veluwe herbergen en zo’n roedel bestaat uit vier a vijf wolven. Als er meer komen is de kans groter dat ze op een van de vele wegen worden overreden, dan dat ze hier een bestaan kunnen opbouwen. Naarmate de dichtheid van de wolvenpopulatie toeneemt zullen de beesten verder moeten lopen. Dan komen ze in dit dichtbevolkte landje met zijn uitgebreide wegennet op zeker moment een auto tegen. Of dat te verantwoorden is? Daar ga ik niet over. Dat is een maatschappelijke vraag, geen ecologische.

Ik verwacht ook geen grote effecten op de vegetatie door de komst van de wolf. Dat is een spookverhaal. Dat zeiden ze ook van Yellowstone National Park in de Verenigde Staten. Men claimde dat de vegetatie drastisch veranderde toen de wolven waren vertrokken, maar die stelling bleek nergens op gebaseerd.

De natuur is, onder invloed van ontelbaar veel factoren, altijd in verandering. Ik denk dat het dunningsbeleid van Staatsbosbeheer of de houtprijs in Rusland een groter effect heeft. Ook verwacht ik niet dat de komst van de wolf grote effecten zal hebben op het gedrag van de reeën, herten en wilde zwijnen die er leven. Ik baseer mij daarbij vooral op mijn ervaring in Afrika. Daar zie je dat prooidieren heel goed samen kunnen leven met roofdieren. Wilde dieren hebben namelijk een enorm overlevingsvermogen en strategisch talent. In Afrika gebruiken de leeuwen bijvoorbeeld asfaltwegen om giraffen te laten uitglijden

Als er een nieuwe wolf in het gebied komt zullen de dieren in eerste instantie aan de nieuwe situatie moeten wennen. De dieren die daar het langste over doen zijn de eerste die worden opgevreten. De slimste blijven over. De proeven die gedaan werden, vonden plaats in Zuid-Afrika en dat is natuurlijk een andere situatie dan de Veluwe. Daar waar luipaarden en leeuwen werden losgelaten reageerden elanden en andere antilopen nauwelijks. Ze lieten zich, keer op keer, gewoon vangen. Zebra’s bleken echter slim en snel en pasten hun gedrag binnen een paar weken aan. Dat is dus soortafhankelijk. Daarnaast is het talent om te overleven ook populatie-afhankelijk. In het ene gebied bleken elandantilopen zich sneller aan te passen dan in het andere gebied. Met de reeën, edelherten en damherten op Veluwe zou het ook zo kunnen gaan. Wellicht leidt dat nog tot verrassingen. Dan blijkt misschien wel dat damherten helemaal niet zulke ‘domme’ dieren zijn als menigeen denkt. Zij hebben een paar miljoen jaar overleefd, met wolven, luipaarden en zelfs leeuwen. Dan kunnen ze die wolf ook wel aan.

(Tekst loopt door onder de foto)

Herbert Prins: ‘Ik verwacht geen grote effecten op de vegetatie door de komst van de wolf.’

Herten en reeën hebben een sterk lerend vermogen. Als ze opgejaagd worden door de wolf richting een hek of ander obstakel manoeuvreren ze zichzelf al op driehonderd meter weg van het hek, zodat ze niet ingesloten kunnen worden. Mits ze net zo slim zijn als zebra’s of impala’s natuurlijk. Dat is het spel tussen prooidier en predator en dat spel zal vermoedelijk veel dominanter blijken dan zoiets als een Landscape of fear. Dat begrip komt uit de boekjes van ecologen.

De werkelijkheid is dat de wolf een mobiel dier is dat overal verschijnt en verdwijnt. Of de wolf een zegen of een vloek is voor de jager? Dat hangt van je belangen af. In Duitsland worden wolven door jagers verwelkomd omdat ze ‘helpen’ de populaties kort te houden. In Oostenrijk willen de jagers zelfs meer wolven beneden de vijftienhonderd meter, want jagers zijn verantwoordelijk voor schade door herten aan de houtopstand. Boven de 1500 meter is hout amper commercieel van belang. Daar willen natuurbeschermers géén wolven, want dat zou slecht zijn voor de bloemenpracht van de alpenweides. De jager in Nederland is niet financieel verantwoordelijk voor de schade. Die ziet de wolf dus snel als concurrent.’

*Deze tekst verscheen in De Jager van mei 2019. Deze tekst maakt onderdeel uit van de serie ‘Voor de wolven’.
Na 130 jaar afwezigheid heeft de wolf weer zijn intrek genomen in ons land. De reacties op zijn komst variëren: waar sommigen de wolf als kroon op de vaderlandse biodiversiteit beschouwen, zien anderen hem liever weer vertrekken. In een serie geven telkens experts of belanghebbenden hun visie op de wolf naar aanleiding van een stelling. Dit is de eerste in de reeks van acht.

  • Delen:

Meer informatie


Gerelateerd nieuws