Dag Nacht
07:29 17:18
Site Logo
Onze natuurWildziektenQ-koorts

Q-koorts (zoönose)

Q-koorts is een bacteriële zoönose die vooral wordt overgedragen van schapen, geiten en runderen via de lucht, met name rond geboortes. De meeste besmettingen verlopen zonder klachten, maar Q-koorts kan leiden tot griepachtige verschijnselen, langdurige vermoeidheid of in zeldzame gevallen chronische infecties.

Contact met onze leden-helpdesk

Is uw vraag voldoende beantwoord? U kunt het bureau van de Jagersvereniging altijd bellen of mailen voor meer informatie. De Jagersvereniging aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard dan ook, ontstaan door het gebruik van de gepresenteerde informatie.

Neem contact op

Inhoud

Delen

Q-koorts is een infectieziekte die van dieren op mensen kan overgaan. Schapen, geiten en runderen vormen de belangrijkste bron. Q-koorts is niet van mens op mens overdraagbaar en wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii. De meeste mensen raken besmet door het inademen van lucht met de bacterie. Deze komt vrij bij besmette dieren, vooral tijdens de geboorte van lammetjes of kalfjes. De huidige kans op besmetting is klein.

Ziekteverschijnselen

  • Meer dan de helft van de besmette mensen krijgt geen klachten.
  • Acute Q-koorts: klachten lijken vaak op griep; soms ernstiger met hoofdpijn, hoge koorts, longontsteking of leverontsteking. Mannen en rokers zijn vatbaarder.
  • Langdurige klachten: ongeveer 20% houdt langdurige vermoeidheid en andere klachten, ook wel Q-koortsvermoeidheidssyndroom (QVS).
  • Chronische Q-koorts: zeldzaam, maar kan leiden tot ontstekingen aan bloedvaten of hartkleppen. Risico is hoger bij patiënten met hart- of vaataandoeningen, afweerstoornissen of bij zwangere vrouwen.

Besmetting en preventie

Mensen kunnen Q-koorts krijgen door het inademen van lucht met de bacterie. De bacterie komt vooral vrij bij:

  • geboortes van lammetjes of kalfjes bij besmette dieren
  • miskramen door Q-koorts bij geiten of schapen

De bacterie zit in vruchtwater, moederkoek, mest, melk en urine en kan lang in de omgeving overleven. Vlees vormt geen besmettingsbron. Besmetting via rauwe melk is mogelijk, maar komt zelden voor. Ook wilde en huisdieren kunnen de bacterie overdragen, al gebeurt dit nauwelijks. Mensen besmetten elkaar niet.

Zwanger en Q-koorts

Zwangere vrouwen hebben een verhoogd risico op complicaties bij besmetting. Vermijd contact met schapen en geiten in de weken rond het lammeren, zeker als er sprake is van abortusproblemen bij dieren.

Hoe vaak komt Q-koorts voor?

Q-koorts is sinds 1975 meldingsplichtig in Nederland. Het aantal gemelde patiënten is lager dan het werkelijke aantal, omdat bij longontsteking meestal niet getest wordt op Q-koorts. Actuele cijfers zijn te vinden via de LCI-richtlijnen Q-koorts en in de Staat van Zoönosen.