07:29
17:18
Protocol dood gevonden wild zwijn
Wanneer u een dood wild zwijn aantreft, is het belangrijk volgens het landelijke protocol te handelen. In dit overzicht leest u stap voor stap wat u moet doen, wie u moet bellen en welke regels gelden per provincie.
Wat is Afrikaanse varkenspest?
Afrikaanse varkenspest (AVP) is een door een virus veroorzaakte ziekte die alleen bij varkens voorkomt, zowel bij gehouden varkens als bij in het wild levende varkens. Het virus komt oorspronkelijk uit het zuidelijk deel van Afrika, waar met name het wrattenzwijn vaak is besmet. Momenteel is er een dreiging voor West-Europa vanuit de Oost-Europese landen.
Voorkom insleep uit Oost-Europa en België
Afrikaanse varkenspest is in opmars via Oost-Europese landen richting West-Europa. In september 2018 is in Wallonië het virus ook aangetroffen in wilde zwijnen. De NVWA heeft een duidelijk overzicht gemaakt van de veelgestelde vragen over AVP en heeft een poster ‘Voorkom insleep Afrikaanse varkenspest’ gemaakt met tips voor toeristen, vrachtwagenchauffeurs, zakelijke reizigers, jagers en varkenshouders.
Hygiënemaatregelen
Het is van belang om strenge hygiënemaatregelen te treffen om de verspreiding van AVP tegen te gaan. De volgende maatregelen van de NVWA en DWHC gelden voor het publiek in het algemeen en voor beheerders en jagers van wilde zwijnen in het bijzonder:
- Kadavers van verdachte wilde zwijnen niet verslepen, maar contact opnemen met de provinciale zwartwildcoördinator.
- Etensresten niet in het buitengebied of op parkeerplaatsen achterlaten, maar in een afvalbak deponeren.
- Bij contact met wilde zwijnen handschoenen dragen en handen wassen met zeep en water na contact met het dier.
- Na het jagen in een risicogebied het voertuig (inclusief wielkasten), laarzen en materialen grondig reinigen voor vertrek.
- Kleding wisselen en jachtkleding wassen op 60°C met een hoofdwasmiddel.
- Ten minste 72 uur na contact met wilde zwijnen geen varkensbedrijven bezoeken.
- Bij jacht in het buitenland vooraf nagaan bij de lokale overheid of jagersvereniging of er AVP of een andere besmettelijke varkensziekte voorkomt en welke voorschriften gelden.
- Jagers met een beroepsmatige binding aan gehouden varkens wordt afgeraden te jagen in besmette gebieden.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft een lijst gepubliceerd met alle toegelaten ontsmettingsmiddelen tegen Afrikaanse varkenspest. Bij terugkeer uit risicolanden moet het transportmiddel na reiniging worden ontsmet met een middel uit deze lijst, volgens het wettelijk gebruiksvoorschrift.
De lijst met toegelaten middelen tegen Afrikaanse varkenspest wordt maandelijks geactualiseerd door de NVWA.
Lees wat u moet doen bij het vinden van een dood wild zwijnOpent in een nieuwe tabInformatieve folder in samenwerking met het Ministerie
De Jagersvereniging heeft in samenwerking met het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur een informatieve digitale folder samengesteld. Omdat de situatie rond AVP voortdurend verandert, wordt de inhoud van de folder regelmatig bijgewerkt. Wij zien er actief op toe dat de informatie actueel blijft en wordt aangepast waar nodig.
Download de informatiefolder Afrikaanse VarkenspestOpent in een nieuwe tabDe verschijnselen
Europese varkens (wild zwijnen) en hun gedomesticeerde soortgenoten gaan na besmetting vrijwel allemaal dood. Het virus tast de bloedvatwand aan, waardoor overal in het lichaam bloedingen ontstaan. Het beeld lijkt op ebola bij de mens. Bij het ontweiden kunnen puntbloedingen of uitgebreide bloedingen zichtbaar zijn in onder andere hart en nieren. De milt is vaak donker gekleurd en sterk vergroot, met bolle randen. De lymfeknopen zijn vergroot en bevatten bloedingen. De ziekte is zonder laboratoriumonderzoek niet te onderscheiden van klassieke varkenspest. In Afrika levende wilde varkenssoorten, zoals het wrattenzwijn, vertonen meestal geen ziekteverschijnselen.
Ziektebeelden
Besmetting
Besmetting vindt in Afrika onder andere plaats door contact met besmette zachte teken (Ornithodorus). De harde teek (Ixodes), die in Europa voorkomt, speelt geen rol in de verspreiding. De lichaamsvloeistoffen van zieke dieren zijn besmettelijk. Belangrijke besmettingsroutes zijn direct contact tussen besmette en gezonde dieren en het voeren van besmet slachtafval aan varkens. Besmet slachtafval kan tot zes maanden infectieus blijven. Het virus is bestand tegen diepvriezen. Kleding, vervoersmiddelen en gebouwen kunnen daardoor lang besmettelijk blijven. Ook in het wild levende varkens vormen een bron van besmetting voor gehouden dieren.
Waar?
Naast het gebied waar Afrikaanse varkenspest van nature voorkomt, zijn er van tijd tot tijd uitbraken in andere werelddelen, zoals in het Caribisch gebied en Brazilië in 1970. Ook in Nederland was er een uitbraak in 1986. In 2007 brak de ziekte uit in Georgië, waarna het virus zich verspreidde richting Noordwest-Europa. Inmiddels komt AVP ook voor in oostelijke lidstaten van de Europese Unie. Voor een actueel overzicht kan de website van de World Organisation for Animal Health (OIE) worden geraadpleegd.
Gevaarlijk?
De kans op besmetting is gering, maar ervaringen uit het verleden tonen aan dat onwetendheid of onzorgvuldigheid tot een uitbraak kan leiden. Vroeg of laat is er weer ergens een uitbraak te verwachten van Afrikaanse of klassieke varkenspest. Zowel de introductie van Afrikaanse varkenspest in Nederland in 1986 als die van klassieke varkenspest waren terug te voeren op het voeren van varkensproducten aan gehouden varkens. Omdat Nederland een belangrijke producent is van varkensproducten, zou een uitbraak grote gevolgen hebben voor de sector. Zowel ruimingen als exportstops hebben ernstige financiële consequenties.
