Henk Pelleboer: ‘Vogelbescherming en jagers verlaten eigen eilandjes’ – Interview Buit 1 2019

Een deel van je productie afstaan in ruil voor meer insecten, planten en weidevogels. Biologisch melkveehouder Henk Pelleboer deed het. Met resultaat. Door intensief samen te werken met andere boeren, de Vogelbescherming en jagers groeide het aantal weidevogels in zijn gebied. De melkveehouder uit het Overijsselse Mastenbroek ontving voor zijn inspanningen de ‘Gouden Grutto Award 2018’ uit handen van de Vogelbescherming.

Tekst Marijke Ottema en foto Anoeska van Slegtenhorst

De weidevogel, waarom is die zo bijzonder voor jou?

Henk Pelleboer: ‘Voor mij zijn het niet alleen de weidevogels waar ik me voor inspan, het is veel meer dan dat. Het gaat om de hele biodiversiteit: de bijen, de vlinders, de bloemen, de planten en dus ook de weidevogels. Ik vind dat wij als boeren een taak hebben om te zorgen voor goede bodemkwaliteit en biodiversiteit. We zijn de laatste jaren steeds meer en intensiever gaan produceren en dat is niet altijd goed voor de natuur. Om het land ook voor toekomstige generaties gezond te houden zijn veranderingen broodnodig.’

Wat doe je precies voor de weidevogels?

‘Op meer dan 33% procent van mijn land zaai ik kruidenrijk gras waarin weidevogelkuikens dekking en voedsel kunnen vinden. Daarnaast staat een deel van het land gedeeltelijk onder water, wat het tot ideaal broedgebied voor met name grutto’s maakt. Vóór 15 juni wordt er in deze gebieden niet gemaaid om de kuikens zoveel mogelijk bescherming en rust te bieden in de voor hen zo kwetsbare periode.’

De aanpak blijkt succesvol. Vorig jaar telde Henk Pelleboer maar liefst 85 nesten in zijn land. De meeste daarvan waren grutto’s, maar ook kievieten, tureluurs en veldleeuweriken zagen hun kroost uit het ei kruipen. Van de melk van zijn 170 koeien wordt de ‘Red De Rijke Weide Kaas’ gemaakt, een product dat in samenwerking met de Vogelbescherming tot stand komt. ‘Veel boeren in de omgeving zien dat deze aanpak niet alleen goed is voor de natuur, maar ook voor het bedrijf en raken geïnspireerd. Daar word ik als natuurboer blij van.’

Samenwerking is volgens de biologische melkveehouder een voorwaarde voor succes: ‘Vroeger had je de boeren, de Vogelbescherming, de jagers en de vrijwilligers. Allemaal op hun eigen eilandje, met hun eigen belangen. Dat verandert. Predatie van roofdieren is een grote bedreiging voor de weidevogelkuikens. Door samen met de Vogelbescherming, jagers, provincie en vrijwilligers hier actie op te ondernemen kunnen we onderzoek doen maar ook maatregelen nemen om ze te beschermen.’

Wat is volgens jou de toekomst voor de weidevogels in Nederland?

‘We moeten eerlijk zijn: in monotone graslanden met Engels raaigras worden weinig weidevogels groot. Niet alleen biedt het nauwelijks voedsel voor de kuikens; er zijn ook geen schuilplekken te vinden. Maar ook een klein, kruiden- en waterrijk reservaat is niet geschikt voor weidevogels. Hiermee creëer je hapklare gerechten voor predatoren, terwijl de weidevogel juist de ruimte nodig heeft om beschutting te vinden. Ook op Europees niveau is samenwerking vereist. Het is toch zot dat we in Nederland geld investeren in grutto’s en dat ze vervolgens in Frankrijk uit de lucht geschoten worden?’

Ben je eigenlijk niet gewoon een diehard idealist?

Lachend: ‘Ik begon als ondernemer, maar door de tijd heen ben ik steeds idealistischer geworden. Ik denk dat we als boeren, jagers en andere natuurbeschermers echt een omslag kunnen maken in het natuurbeheer. En vergeet ook de consument niet: uiteindelijk beslist die in de supermarkt of er rekening wordt gehouden met de toekomst van onze natuur.’

Lees meer in het nieuwste nummer van Buit, dat nu in de winkels ligt. Verkooppunten vindt u hier.