Succesvol pilotproject vrijwillige jachtopzichters in Gelderland – De Jager 7, 2022

Een vrijwillige BOA/Jachtopzichter voor elke WBE in Gelderland. Dat behoort in principe tot de mogelijkheden, nu het pilotproject in de WBE’s Wijchen en Waal en de Bommelerwaard provinciaal worden uitgerold. ‘Dit is een kans die elke WBE zou moeten aangrijpen’, zegt vrijwillig jachtopzichter Amel Kadic.

Tekst: Oswin Schneeweisz

De avondzon kleurt het prachtige dijklandschap aan de Waal. Een eind verderop: de brug naar Ewijk. Op de laag gelegen akkers rammelen een paar hazen. ‘Dit is toch prachtig’, zegt Kadic. ‘Dit gebied en deze natuur verdient het om beheerd en beschermd te worden. Daar haal ik veel voldoening uit.’

Ambassadeur
Ex-marechaussee Amel Kadic is jager en sinds 2019, naast zijn betaalde werk als opsporingsambtenaar, vrijwillig jachtopzichter bij de WBE Wijchen en Waal. ‘Jachtopzichter’ staat ook met koeienletters geschreven op de rugzijde van zijn uniformjasje. Kadic: ‘Ik wil laten zien wie en wat ik ben, al krijg je daar soms weleens discussies over. Dan zeggen mensen: “Je bent toch een jachtopzichter, waar bemoei je je mee?” Maar dat geeft mij weer de gelegenheid om uit te leggen wat ik doe en te laten zien wat jagers allemaal voor de natuur en het landschap doen. Ik ben als vrijwillig jachtopzichter een ambassadeur van de wildbeheereenheid.

Onopvallend
We hebben afgesproken bij het politiebureau in Wijchen. Daar arriveert Kadic samen met zijn collega Ger Otten, die al meer dan dertig jaar ervaring heeft als jachtopzichter op het nabijgelegen Landgoed de Heerlijkheid Leur. Vaak gaan ze samen op pad: niet in een grote groene terreinwagen, maar in een klein blauw onopvallend leaseautootje dat door de WBE beschikbaar is gesteld.

Kadic: ‘Ik ga ook weleens alleen op pad, maar met zijn tweeën voelt het veiliger. Je weet immers nooit van tevoren in wat voor situatie je terechtkomt.’ Hij wijst op een stukje grasland met wat hoog struweel, op een afgelegen plekje op de dijk, en zegt: ‘Daar, precies op die plek, hebben een stel criminelen vorig jaar gedreigd om mij in hun kofferbak te stoppen. Ik had waarschijnlijk hun drugsdeal verstoord. Dan sta je wel even te trillen. Juist daarom is een goede samenwerking met de politie heel belangrijk en zou het goed zijn als wij over dezelfde bevoegdheden kunnen beschikken.’

Tekst loopt door onder foto

Checken
Dat is een van de punten die in de gesprekken met het ministerie van Justitie en Veiligheid aan de orde komen. (Groene) Boa’s en jachtopzichters kunnen bijvoorbeeld nog steeds geen gebruikmaken van het kentekenregistratiesyteem. Kadic: ‘Als je, net als de politie, voordat je een controle doet het kentekensysteem kunt checken, weet je al een beetje met wie je te maken krijgt. In dat geval was ik op die bewuste avond nooit uitgestapt  n had ik meteen hulp kunnen inschakelen
van de politie. Ik heb er al meerdere keren voor gekozen om niet in te grijpen als ergens iets aan de hand was, omdat de situatie simpelweg te onveilig was. Ik wil wel heelhuids thuiskomen.’

Veiligheid
Enkele maanden geleden presenteerden organisaties een position paper met daarin hun visie voorafgaand aan een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer over de situatie van de groene Boa’s. Verbeterpunten die al jarenlang op de agenda staan kwamen weer voorbij. ‘De realiteit van het buitengebied is dat de politie hier vrijwel niet aanwezig is en specifiek natuurtoezicht ontbreekt. Groene Boa’s staan er dus vaak alleen voor in een gebied waar ook geen tot slecht portofoonbereik is’, stelt Koen Simmers, afdelingsvoorzitter van politiebond NPB. Simmers: ‘Er moet in onze ogen van alles beter geregeld worden, maar laten we beginnen met het belangrijkste: veiligheid en goede landelijk uniforme regels met betrekking tot bewapening voor groene Boa’s.’

Onnodige regelgeving
Daar kan Kadic over meepraten. Hij heeft weliswaar een dienstwapen op zak, maar als hij dit wapen gedurende het jaar niet gebruikt, moet hij het weer inleveren. ‘Dan zegt men dat er kennelijk geen noodzaak is om een wapen te dragen. Dat vind ik raar. Waarom zou dat voor ons anders moeten zijn dan voor reguliere politiemensen? Dergelijke onnodige regelgeving bemoeilijkt ons werk.’ En dan is er nog het punt van de lange aanrijtijden. Kadic: ‘Als ik politieassistentie oproep duurt het soms drie kwartier voordat de wagen er is, als ze al komen. Ik heb er alle begrip voor, want de politie is zwaar onderbemand en dan moet je soms keuzes maken. Daarnaast kennen zij het buitengebied niet goed en duurt het vaak langer voordat ze een locatie hebben gevonden.’

Moties
Een maand na het rondetafelgesprek nam de Tweede Kamer vier moties aan ter ondersteuning van de groene Boa’s in Nederland. De Tweede Kamer wil onder andere dat de criteria voor het behoud en toekenning van geweldsmiddelen voor groene Boa’s worden gewijzigd, zodat een veilige uitvoering van taken kan plaatsvinden. Bekwaamheidseisen moeten leidend zijn, niet het wel of niet gebruiken van het wapen in de praktijk. Een meerderheid steunde ook een motie waarin de regering wordt gevraagd een samenwerkingsagenda voor groene Boa’s en politie op te stellen. De huidige samenwerking is te versnipperd, verschillend, en teveel afhankelijk van de goede wil van individuen.

Daarnaast werden in twee moties een aantal praktische zaken vastgelegd om de veiligheid van Boa’s te bevorderen. Het moet mogelijk worden voor alle groene Boa’s om het rijbewijzenregister van de Dienst Wegverkeer (RDW) te raadplegen. Ook de toegang tot systemen, de informatiedeling met de politie en de uitrusting moet worden verbeterd. Kadic: ‘Ik hoop dat men nu eens echt doorpakt, want er wordt al te lang gesproken en te weinig gedaan.’ Het pilotproject is een succes gebleken en wordt nu uitgerold naar alle WBE’s in Gelderland.

Tekst loopt door onder de foto

Succes
Het pilotproject met vrijwillige jachtopzichters in Gelderland is een succes gebleken. Daarom wordt het nu uitgerold naar alle WBE’s in Gelderland en Kadic is zelfs al gebeld door de provincie Utrecht die interesse toonde in een soortgelijk project. Vrijwillige jachtopzichters in dienst van de WBE: je lost er het gebrek aan toezicht in het buitengebied niet direct mee op, maar het helpt wel. Kadic: ‘Ik vind het ook logisch dat WBE’s deze taak op zich nemen. Elke jager is tenslotte ook een natuurbeschermer en je doet als jager enorm veel contact op in het buitengebied. Dat maakt het ook interessant en leuk. Het kost wel veel tijd – ik ben zeker vijf à zes keer per week in het veld – en de permanente her- en bijscholing schrikt veel jagers af. Aan dat laatste zou nog wel wat verbeterd kunnen worden. Ook merk ik bij sommige WBE’s of individuele jagers ook een soort koudwatervrees voor meer toezicht. Ze zijn bang dat zo’n jachtopzichter dan van alles gaat rapporteren wat misschien niet helemaal deugt, maar we zijn er ook voor de jagers. Op jachtdagen kunnen we helpen om mensen te informeren en op sommige plekken is stroperij een groot probleem. Het liefst zou ik zien dat elk WBE of particulier landgoed een vrijwillige jachtopzichter in dienst nam. Niet alleen in Gelderland, maar in heel Nederland.’

Meerwaarde
‘Ik zou het zeker toejuichen als dit initiatief door meer provincies wordt opgepakt’, zegt Allard Hosman, voorzitter van de WBE Wijchen en Waal. Hosman: ‘We kunnen op deze manier als WBE en als jagers de verbinding met de samenleving leggen en laten zien wat voor meerwaarde jagers hebben, onder meer als lokale expert in het buitengebied. Ik snap best dat er soms wat wantrouwen is onder jagers. Die denken al snel: ik hoef geen pottenkijkers in mijn veld. Maar we hebben het hier niet over een anonieme Boa. Het is een (vrijwillige) jachtopzichter die ook dienstbaar is aan de belangen van de jachthouders. Daarin schuilt voor de
jagers en de jachtwereld een grote meerwaarde.’