Ganzenjagers in tweestrijd tussen plichtsbesef en ethiek
Jagers voelen zich zeer verantwoordelijk voor het ganzenbeheer, al loopt hun motivatie wel flinke deuken op door de enorme berg rompslomp, bureaucratie en administratieve lasten waarmee het ganzenbeheer is omgeven. Daarnaast zijn er ook andere zaken die demotiverend werken, zo blijkt uit het onderzoek dat BIJ12 heeft laten doen onder ruim duizend jagers naar het beheer en de bestrijding van de ganzenpopulatie in Nederland.
De meeste jagers die aan het onderzoek hebben meegewerkt zijn zowel jachthouder als beheerder/schadebestrijder. Zo’n 84% trekt meerdere keren per week het veld in om op de gans te jagen; gedreven door verantwoordelijkheidsgevoel en plichtsbesef om de streefstand te bereiken. Twee derde van de jagers merkt dat hun beheer inspanningen effect hebben op de populatie. En daar doe je het voor, dat is de rol van de jager in het landschap. Tegelijkertijd is de gehele ganzenjacht met restricties en belemmeringen omgeven, wat onvermijdelijk invloed heeft op de motivatie van de jager om het veld in te trekken.
Jagers zijn teleurgesteld dat de TBO’s niet meedoen en vinden dat de huidige regelgeving tekortschiet om aan effectief ganzenbeheer te doen. Zo mag alleen een groot deel van de jagers In Zuid-Holland, Utrecht en Noord-Holland met elektronische lokmiddelen jagen. In de rest van Nederland is dat verboden. Dat frustreert, immers hoe meer lokmiddelen, hoe kleiner de kans op een ziek geschoten gans. Dat wil niemand, net zoals dat de meerderheid vindt dat het onethisch is om ganzen te schieten als er geen afzetmogelijkheden zijn. In deze tweestrijd tussen plichtsbesef en ethiek, wint bij veel jagers vooralsnog het plichtsbesef.
Gezonde balans is weg
Sommigen laten zich verleiden tot het afschieten van ganzen in het broedseizoen, al geeft de meerderheid aan dat liever niet te doen, vaak omdat ze dit niet ethisch vinden. Het klinkt als een noodsprong om nog meer schade te voorkomen, de contractuele verplichtingen naar de agrariërs te voldoen en een uiterste poging om degene die het jachtrecht heeft verleend tevreden te stellen. En omdat bij de ganzenjagers in het veld de grote zorg bestaat dat juist de natuur en biodiversiteit steeds meer schade ondervinden als gevolg van de enorme aantallen ganzen. De gezonde balans is weg, zo klinkt het. Ganzen verdrijven andere vogelsoorten, waaronder ook de weidevogels.
Ondertussen zorgen het woud aan regelgevingen, de bergen administratie, de stijgende (brandstof)kosten en het feit dat een jager – in verreweg de meeste gevallen – kosteloos meerdere keren per week moet komen opdraven, ervoor dat de motivatie onder de jagers afneemt. Er klinkt ook gemor richting de overheid, die wel eens wat meer verantwoordelijkheid mag nemen in deze kwestie, zo klinkt het.
Openlijke steun
Jagers vinden dat de overheid openlijk erkenning en steun moet uitspreken naar de jagers en de noodzaak van het ganzenbeheer moet bevestigen. In het onderzoek worden door de deelnemende jagers verschillende oplossingen geopperd. “Maak de faunawet landelijk, centraliseren dus, en zet de ganzen die het probleem vormen op de wildlijst zodat we van de papierwinkel af zijn”, zo klinkt één van de suggesties. Daarnaast zijn veelgenoemde oplossingen het vrije gebruik van lokmiddelen, verplichte medewerking van alle partijen (TBO’s, provincie, Rijk en EU) en het opstellen van een totaalplan ‘ganzenbeheer’.
Conclusie
Dit onderzoek van BIJ12 was vooral gericht op welke wijze jagers en boeren de uitvoering van het faunabeheer ervaren en op welke punten dit verbetert kan worden. Kijkend naar de uitkomsten kunnen we concluderen dat het huidige Faunabeleid onder de loep genomen moet worden. Het heeft geresulteerd in een woud van regeltjes voor het beheer van een robuuste populatie ganzen, die veel schade aanricht. Tegelijkertijd valt op dat het ganzenbeheer en -bestrijding eigenlijk al in tien van de twaalf provincies op bijna exact dezelfde wijze gebeurt.
Lees het hele rapport op:
Lees het hele bericht op de website van BIJ12
BIJ12