06:25
19:02
Nachtmodus
Foto: Anoeska van Slegtenhorst

Jager en weidevogelbeschermer #2

Boer, jager, vogelaar of natuurliefhebber: samen werken ze aan de bescherming van weidevogels. In het tweede deel van deze driedelige serie sprak Oswin Schneeweisz met boer/jager Gert Jan Sijtsma en weidevogelbeschermer Benno van der Meulen.

Boer/jager Gert Jan Sijtsma: ‘Je bent knettergek’, zeiden sommige boeren tegen mij toen ik enkele jaren geleden voor het eerst een stukje land onder water zette. Alleen het idee al dat je gezond grasland onder water zet om een plas-drasgebied te creëren voor weidevogels is voor menig boer ondenkbaar. Dat past niet in ons productie-denken. Dat is al decennialang aan de gang. Op dit land werd vroeger zout gewonnen waardoor de bodem daalde en het waterpeil dus hoog stond. Dat was een paradijs voor weidevogels. Maar ik weet nog dat mijn vader schotten in het land plaatste omdat hij door de hoge waterstand de weide niet goed kon bewerken. En nu heb ik, de volgende generatie, zelfs twee stukken onder water gezet.

In mijn jeugd zaten hier veel weidevogels: grutto’s, tureluurs, veldleeuweriken en scholeksters. Het was een feest voor oog en oor. Maar geleidelijk aan werd het steeds stiller. Het oude geluid was weg. Daarom heb ik het op een dag over een andere boeg gegooid. Ik heb twee plekken ingericht als plas-drasgebied en op de percelen met kruidenrijk grasland, gelegen aan weerskanten van het plas-drasgebied, maai ik pas in juni om de broedsels niet te verstoren. Overigens is mijn ervaring dat te laat maaien ook niet goed is. Dan gaat het gras hangen en vinden de vogels het geen fijne plek meer. Dan gaan ze gewoon bij de buren zitten.’

Sinds een paar jaar prijkt er een mooi bord bij zijn boerderij met informatie voor wandelaars over weidevogels en wat de boeren in dit gebied bij Dokkum doen voor het behoud van de weidevogel. Het is een initiatief van Agrarisch Collectief Waadrâne. De boeren willen zo uitleggen wat voor effect een plas-drasgebied heeft op weidevogels. Sijtsma laat geen kans onbenut om het goede werk te promoten. Zo organiseert hij regelmatig excursies en heeft hij sinds kort de beschikking over een mobiele vogelkijkhut die bij de verschillende weidevogelgebieden in de regio kan worden opgesteld voor toeristen en vogelaars. Tekst loopt door onder de foto.

Jager en boer Gert Jan Sijtsma

Sijtsma: ‘Het is een mooie manier om te tonen dat boeren ook betrokken zijn bij de natuur, net als jagers. Ik ben zelf ook jager en zeer actief op de kraai en de vos. Laatst liet ik een mevrouw die anti-jacht was een kapot eierdopje van een scholekster zien. Dat was het werk van een kraai. Dan zie je dat zo iemand opeens snapt dat jagers ook betrokken zijn bij de natuur en dat het helemaal niet gaat om schieten. Jagers, boeren en vogelaars streven naar hetzelfde doel en om dat te bereiken moeten we samenwerken.

Waar ik het meest trots op ben? Vroeger zaten hier geen kemphanen, maar tegenwoordig wel. Ze komen in het voorjaar om te foerageren, blijven een paar weken en gaan dan door naar hun broedgebied in het noorden. Dat zijn zulke prachtige beesten om te zien en te horen. Vorig jaar hadden we hier rond het plas-drasgebied wel 120 koppels, naast alle tureluurs, kieviten en grutto’s. Het is elk jaar weer genieten.’

Weidevogelbeschermer Benno van der Meulen: ‘Van Gert Jan weet ik soms niet of ‘ie nou meer boer is of vogelliefhebber.’ Van der Meulen is naast zijn werk als teamleider bij Friesland Campina actief als teller, verbonden aan de Bond Friese VogelWachten en mozaïek coördinator. ‘Als coördinator ben ik de schakel tussen alle boeren en de coöperatie. Ik doe onder andere de controles op de uitvoering van bijvoorbeeld akkerrandenbeheer en dergelijke. Als joch liep ik al door het veld eieren te zoeken en nu doe ik dat dus nog steeds.

Ze noemen dat hier een nazorger: iemand die veel in het veld is, de tellingen doet en contacten met de boeren onderhoudt over het maaibeleid en zo. Ik ben bijvoorbeeld degene die contact opneemt met de boer als er begin juni nog grutto’s in het land lopen. Dan vraag ik hem nog even een paar weken te wachten met maaien zodat de jongen uit kunnen vliegen. Met Gert Jan ben ik ook regelmatig in het veld. Soms rijd ik mee op de trekker, gewoon om te kijken waar welke vogels zitten. Als vogelteller moet je weten wat er in het veld gebeurt. Dan kun je acteren op komende ontwikkelingen. Ik doe zelfs zogenaamde alarmtellingen: dat zijn tellingen om te kijken wat er daadwerkelijk aan broedsel is uitgekomen. Tekst loopt door onder de foto.

Weidevogelbeschermer Benno van der Meulen

Predatie is een serieuze bedreiging voor de weidevogels: er zijn nu veel meer roofvogels dan vroeger en de steenmarter, die vroeger in de Friese Wouden rondhing, vind je nu massaal hier op het platteland tot aan de zeedijk. Ik sta dan ook in nauw contact met de plaatselijke jagers en als er ergens iets gedaan moet worden aan depredatoren hoef ik maar te bellen. Maar ja, dan is het onheil vaak al geschied.

Gert Jan was een van de eerste boeren hier die begon met het inrichten van plas-drasgebied en het is mooi om te zien hoe inspirerend dat is voor andere boeren. Goed voorbeeld doet volgen. Ik sprak laatst zelfs met een boer die er niets van moest hebben, maar nu wil hij toch ook een vogelvriendelijk akkertje maken. Wat ik zo mooi vind aan dit werk? De vrijheid. De vrijheid om elke dag in de natuur te zijn en je hoofd leeg te kunnen maken van de dagelijkse beslommeringen. In het veld ben ikgelukkig.’

  • Delen:

Meer informatie


Gerelateerd nieuws


Gerelateerde items